Η ΑΓΙΑ ΛΑΥΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Η 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821-ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΑΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Ο ΟΡΚΟΣ ΕΝΟΣ ΓΕΝΝΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΑ

Η ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΗΡΩΑΣ
 Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ !

«Ὁ νῦν περιφανής ἀνήρ, παιδίον πενητεῦον καὶ ἄγνωστον, εἰσήρχετο περὶ δείλην ὀψίαν εἰς τὴν Τριπολιτσᾶν, φέρων ξύλα ἐπὶ ἡμιόνου, ὅτε καθ᾿ ὁδὸν ἐῤῥαπίσθη ὑπὸ Ὀθωμανοῦ·  τὸ παιδίον καταλιπὸν καὶ τὰ ξύλα καὶ τὸν ἡμίονον προσέφυγεν εἰς τὰ ὄρη, καὶ ὤμοσε ῥάπισμα ἀντὶ ῥαπίσματος. Καὶ ἰδοὺ ἡ χεὶρ τοῦ ἀσήμου τούτου παιδίου μετ᾿ οὐ πολὺ θέλει κολαφίσει Αὐτοκρατορίαν, ἥτις δυσκόλως θέλει ἀνασηκωθῇ μετὰ τὸ κολάφισμα». (Περὶ Θεοδώρου Κολοκοτρώνη)

**************************

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΙΣ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016  ΣΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΊΑΣ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΛΑΥΡΑΣ

Από τον  Γεώργιο Μιλτ. Κοσμά, Δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω, επίτιμο πρόεδρο της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης

Ο ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΛΑΥΡΑΣ, ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΩΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 

---------------

Σεβασμιότατε Άγιε Καλαβρύτων και Αιγιαλείας

Πανοσιολογιότατε Ηγούμενε, μετά της Αδελφότητας των Μοναχών, της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας.

Πανοσιολογιότατε Ηγούμενε της Ιεράς Μονής Μεγάλου Σπηλαίου.

Τίμιο Πρεσβυτέριο, Θεία, Ιστορική και Επετειακή Μυσταγωγία επιτελούντες

Κύριε Υπουργέ, Εκπρόσωπε της Ελληνικής Κυβέρνησης

Κύριε πρώην Υπουργέ

Κύριε Δήμαρχε Καλαβρύτων

Κύριε Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδος                            

Κύριοι Βουλευτές, κύριοι πρώην Βουλευτές, κύριοι Πολιτευτές  Πολιτευτές         κ.κ.λοιποί εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Φορέων, Συλλόγων, Υπηρεσιών και Οργανώσεων,

Κυρίες και Κύριοι προσκυνητές, επισκέπτες και την Εθνική μας Επέτειο πανηγυρίζοντες 

       Ευχαριστώ τον Σεβασμιότατο, τον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας και τον Δήμαρχο Καλαβρύτων για την τιμή που μου έγινε και ορίστηκα σημερινός ομιλητής. 

    Βρισκόμαστε στην Ιστορική Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας, Κιβωτό της Ορθοδοξίας, και Φύλακα του Ιστορικού Λαβάρου, κάτωθι του οποίου, ορκίστηκαν οι πρώτοι Αγωνιστές της Επανάστασης του 1821.   

         Εδώ που αναβιώνουν οι μνήμες μας, που είναι ανεξίτηλα και βαθιά χαραγμένες στη γνώση, την ύπαρξη και την Ελληνική υπόστασή μας.

    Δύο «χαίρε» προβάλλουν σαν αστέρες φωτεινού μεγέθους στον ελληνικό ορίζοντα, και τον ηλεκτρίζουν. Το «χαίρε κεχαριτωμένη  Μαρία» του Αγγέλου, και το «Χαίρε ω Χαίρε Ελευθεριά» του Εθνικού μας Ποιητή.

     Η 25^η Μαρτίου 1821, αποτελεί την αφετηρία  της νεότερης ιστορίας μας, οι σελίδες της οποίας είναι κατάμεστες από πράξεις ηρωικές, και φιλοπατρίας συναισθήματα. Συνεχίζει εντονότερα το εγκαταλειφθέν στο μέσον έργο, όταν 368 χρόνια πριν από το 1821, δηλαδή την 29^η Μαΐου 1453, εκεί στην πόλη του Βοσπόρου, έπεσε η βαριά αυλαία. Τα πνεύματα που προστάτευαν την Ελλάδα, σαν να νικήθηκαν σε πάλη, φάνηκε πως εγκατέλειψαν τον ιερό αυτό χώρο και επέτρεψαν να απλώσει η δουλεία τα πλοκάμια της  στη χώρα μας, την κοιτίδα των υψηλότερων και ευγενέστερων ιδεωδών της ανθρωπότητας.

  Το άστρο όμως της πόλης, που φάνηκε σαν να σβήστηκε το 1453, ξαναέλαμψε φωτεινότερο στην ένδοξη γενιά του 21. Τα μαύρα σύννεφα που ασφυκτικά κάλυπταν τον ελληνικό χώρο, διαλύθηκαν και εξαφανίστηκαν, για να λάμψει και πάλι ο ποθητός ήλιος της ελευθερίας.

  Μέσα από το λήθαργο και το πνευματικό σκοτάδι τόσων αιώνων, η Ελλάδα ξεπετάχθηκε πιο ζωηρή από πριν, περισσότερο αντρειωμένη, καλλίτερα ψυχικά ενωμένη. Το κρυφό σχολειό θέρμαινε τις παγωμένες ψυχές των ραγιάδων και φούντωνε μέσα τους την ελπίδα και την πεποίθηση πως «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα ’ ναι».

  Και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, οι ραγιάδες εξεγέρθηκαν κατά των Τούρκων όλοι μαζί με οργή και αγανάκτηση, σαν να ήθελαν μέσα σε λίγο χρόνο να εκδικηθούν  δεινοπαθήματα αιώνων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο σπινθήρας της επανάστασης άρχισε από την περιοχή των Καλαβρύτων. Σ’ αυτά τα Καλαβρυτινά βουνά έπεσαν οι πρώτες τουφεκιές κατά των Τούρκων κατακτητών, και σ’ αυτή την ορεινή αλλά ένδοξη  περιοχή έλαβαν χώρα τα πρώτα επαναστατικά  γεγονότα, που επέσπευσαν την έκρηξη και την εξάπλωση της επανάστασης  σ’ όλη την Ελλάδα.

   Θα αρκεστώ να αναφερθώ εδώ στο χτύπημα του Σολιώτη στις πόρτες του Αγριδίου της Νωνάκριδος κατά των γυφτοχαρατζήδων και των γραμματοφόρων του καϊμακάμη της Τροπολιτσάς στις 14 Μαρτίου, στην επίθεση του Ιωάννη Χονδρογιάννη με τα παιδιά του και τον Γ. Δημόπουλο από τα Μαζέικα, τον Σταμάτη και τον Λαμπρούλια από τον Ποντιά και τους Ασημάκη και Γιάννη Ντόλκα από του Κάνι, με διαταγή του Ασημάκη Ζαΐμη, στη Χελωνοσπηλιά  της Λυκούριας, που λόγω της διαταγής αυτής αποτελεί το πρώτο διατεταγμένο οργανωμένο ένοπλο επαναστατικό επεισόδιο κατά της Τουρκοκρατίας, κατά του σπαχή – εισπράκτορα Σεϊντή και του Έλληνα τραπεζίτη Ταμπακόπουλου, που έλαβε χώρα στις 16 Μαρτίου, στο φόνο δύο σπαήδων στο Λιβάρτζι στις 14 ή στις 16 Μαρτίου, στο φόνο του Αράπη του Βοεβόδα των Καλαβρύτων  Αρναούτογλου στη θέση «Φροξυλιά»  της Τουρλάδας, από τον Παπαδαίο και τους συντρόφους του στις 17 Μαρτίου, στα χτυπήματα κατά των Τούρκων, που έγιναν στις Κλουκίνες, στο Σοπωτό, στο Γεφύρι του Αμπήμπαγα στον Άρμπουνα, αλλά και στο σημαντικότερο όλων, στην κατάληψη της πόλης των Καλαβρύτων από τους Πετμεζαίους, το Σολιώτη, το Σκαλτσά, το Χαραλάμπη, το Θεοχαρόπουλο και άλλους  οπλαρχηγούς και προκρίτους, με 600 περίπου Αγωνιστές, στις 21 Μαρτίου 1821. 

    Με αφορμή την ανιστόρητη τηλεοπτική εκπομπή του ΣΚΑΙ , στις αρχές του 2011, επικαλούμαι τις έρευνες του Δημήτρη Σταθακόπουλου, Δρ. Κοινωνιολογίας της Ιστορίας, Οθωμανικής περιόδου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, Μουσικολόγου–Συγγραφέα.  Από τις έρευνες αυτές, αποδεικνύονται αδιάψευστα και εμπεριστατωμένα τα εξής:

    Ο Οθωμανός ιστοριογράφος ΑΧΜΕΤ ΣΕΒΝΤΕΤ ΠΑΣΑ (Ahmet Cevdet Pasha, 1822–1895) στην πολύτιμη ιστορία του «Tarih-i Cevdet ve Belagat-i Osmaniyye», που το τμήμα της που αφορούσε την ελληνική επανάσταση μεταφράστηκε και αποδόθηκε από τον Νικηφ. Μοσχόπουλο, στο από έτους 1960 μνημειώδες έργο του: «Πώς είδαν οι Τούρκοι ιστοριογράφοι την Ελληνική επανάσταση, εν αντιπαραβολή και προς τους Έλληνας ιστορικούς», που επανεκδόθηκε στην Αθήνα το έτος 2003 από τις εκδόσεις Έντυπον, καταγράφει, και με αυτό τον τρόπο επιβεβαιώνει (τόμοι 11-12 επ.), πως τα επαναστατικά γεγονότα του Μαρτίου 1821 στην Πελοπόννησο (για τους οθωμανούς «ληστρικά κακουργηματικά γεγονότα(sic )») ξεκίνησαν από τα Καλάβρυτα, αποτέλεσαν δε την βασική αιτία απαγχονισμού του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’ την Κυριακή του Πάσχα 10/22 Απριλίου 1821  ή 19^ην  Ρετζέπ στα οθωμανικά, σύμφωνα με την διαταγή εκτελέσεώς του, και τον γιαφτά -χαρτόνι που του κρεμάστηκε στο στήθος, βλ. σελ. 103&183 αντιστοίχως από το βιβλίο του Νικ. Μοσχόπουλου. Φυσικά η επιβεβαίωση αυτή, ουδόλως στερεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο και την αγωνιστικότητα των πληθυσμών, καθώς και άλλων περιοχών της Πελοποννήσου και του ελληνισμού .

      Επίσης, το πρωί της Κυριακής 10ης/22ας Απριλίου 1821, εξεδόθη η παρακάτω  διαταγή εκτελέσεως, η οποία και εφαρμόστηκε το απόγευμα της ιδίας ημέρας, με το κρέμασμα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ στην κεντρική πύλη εισόδου στο Πατριαρχείο στο Φανάρι. Η διαταγή, κατά τα ήθη της εποχής, γράφτηκε σε ένα χαρτόνι -γιαφτά- και «φορέθηκε» στον λαιμό του Πατριάρχη, αναγράφοντας αυτολεξεί και τα εξής, σύμφωνα με τα οθωμανικά αρχεία, τον Ahmet Cevdet Pasha και τον ερευνητή των οθωμανικών αρχείων Νικηφόρο Μοσχόπουλο:

      «Επειδή χρέος των ανωτέρων και των αρχηγών, οιουδήποτε έθνους, είναι το επαγρυπνείν νυχθημερόν επί των εις την επιτήρησιν αυτών εμπεπιστευμένων προσώπων, το πληροφορείσθαι περί πασών των πράξεων αυτών και αναφέρειν εις την κυβέρνησιν πάντα τα μεταξύ αυτών ανακαλυπτόμενα εγκλήματα και οι Πατριάρχαι, όντες επίσης, ως εκ της θέσεως αυτών, ανώτεροι και αρχηγοί των υπηκόων, οίτινες ζώσιν εν ασφαλεία υπό την σκιάν της αυτοκρατορικής εξουσίας, οφείλουσιν, ίνα προ πάντων ώσιν άμωμοι, έντιμοι, χρηστοί και ειλικρινείς κεκτημένοι δε τας ιδιότητας ταύτας, αφ' ου εννοήσωσι τας αγαθάς και κακάς κλίσεις λαού τίνος, οφείλουσιν, ίνα προλαμβάνωσιν εγκαίρως τας κακάς δι' απειλών τε και συμβουλών, εν ανάγκη δια τιμωριών κατά τα παραγγέλματα της θρησκείας αυτών, και πληρούσιν ούτω μέρος της ευγνωμοσύνης ην οφείλουσι τη υψηλή Πύλη δια τας ευεγερσίας και τας ελευθερίας, ην απολαύουσιν υπό την αγοθοεργόν αυτής σκιάν.
     Αλλ' ο αλιτήριος Ρωμηός Πατριάρχης, όστις όμως έδωκε προηγουμένως τοσαύτα αφοσιώσεως δείγματα, δεν ηδυνήθη να μη συμμεθέξη νυν εις τας στάσεις και την επανάστασιν του έθνους αυτού, επιχειριθείσαν υπό διαφόρων διεφθαρμένων ανθρώπων, επιλαθομένων εαυτών και παρασυρομένων υπό διαβολικών και χιμαιρικών ιδεών χρέος δε αυτού ην, όπως διδάξη τους αμαθείς, ότι προέκειτο ενταύθα περί επιχειρήσεως ματαίας, ουδέποτε δυναμένης ίνα πραγματοποιηθή, επειδή τα κακά σχέδια ουδέποτε θριαμβεύουσι κατά της μωαμεθανικης ισχύος και θρησκείας. Εν τούτοις ένεκα της διαφθοράς της καρδίας αυτού ου μόνον δεν εγνωστοποίησεν, ουδ' ετιμώρησε τους απλούς ανθρώπους, οίτινες επλανήθησαν, αλλά αυτός ο ίδιος μετέσχε κρυφίως ως αρχηγός της επαναστάσεως……. Αλλ' αντί να δαμάση αυτούς, και πρώτος αυτός να επανέλθη εις το χρέος αυτού, αυτός ο άπιστος υπήρξεν υπέρ πάντα άλλον ο άξων πασών των αταξιών, των μέχρι τούδε διαταραξασών την κοινήν ησυχίαν, επείσθημεν, ότι και αυτός εγεννήθη  εις Μωριά, και ότι εγνώριζε πάσας τας βιαίας κακουργηματικάς εγκληματικάς πράξεις, ας τινές υπήκοοι πεπλανημένοι έπραξαν εκεί εις την επαρχίαν των Καλαβρύτων. Επειδή δε επείσθημεν απανταχόθεν περί της προδοσίας αυτού κατά της υψηλής Πύλης, αναγκαίον κατέστη, όπως αφαιρεθή το σώμα του από της γης και δια τούτο απηγχονίσθη, ίνα χρησιμεύση εις παράδειγμα δια τους λοιπούς.» Εξεδόθη την 19 του μηνός Ρετζέπ έτος 1230 (10/22 Απριλίου 1821.

      Εν τω μεταξύ, άλλος ένας σύγχρονος (αυτή την φορά) Τούρκος ιστορικός καθηγητής, ο Δρ ΑΛΙ ΦΟΥΑΤ ΟΡΕΝΚ (Ali Fuat ORENC) με το βιβλίο του: «Unuttuğumuz Mora Türkleri Balkanlarda İlk Dram ve Eyaletten Bağımsızlığa Yunanistan / Οι ξεχασμένοι Τούρκοι του Μοριά. Το πρώτο βαλκανικό δράμα και η κατάσταση ανεξαρτησίας της  Ελλάδας» (ISBN: 978 –9944-118-37-8), το οποίο εκδόθηκε 2 φορές, κάνει 10 αναφορές στα Καλάβρυτα και στον ηγετικό ρόλο της περιοχής στην Επανάσταση του ’21, στηριζόμενος στα οθωμανικά αρχεία και στην επίσημη ιστοριογραφία του Ahmet Cevdet Pasa , του Esad Efendi κ.ά.

Πλέον συγκεκριμένα στη σελ. 22, κάνει αναφορά στα Καλάβρυτα.

Στη σελ. 29, αναφέρεται στην κατάσταση των μουσουλμάνων της περιοχής Καλαβρύτων και στις φρουρές τους.

Στις  σελ. 33-35  και  38, αναφέρεται ότι η επανάσταση άρχισε στα Καλάβρυτα στις 21 Μαρτίου 1821 και ότι σφαγιάστηκαν 200 Τούρκοι.

Στη σελ. 39, γράφει ότι μετά τη σφαγή των Καλαβρύτων, ακολούθησε η ακόμα μεγαλύτερη της Τροπολιτσάς .

Στη σελ. 53 αναφέρει ότι οι ειδήσεις της επανάστασης των Καλαβρύτων έφτασαν στην Πόλη και άρχισαν οι εκτελέσεις (του Πατριάρχη κ.λ.π ).

Στη σελ. 54 γράφει ότι ο Πατριάρχης γνώριζε τί θα γινόταν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, Μοριά και ειδικά στα Καλάβρυτα, και γι’ αυτό εκτελέστηκε …

Στη σελ. 112  γράφει ότι τις 21 Μαρτίου  1821 σφαγιάστηκαν περίπου 200 Τούρκοι, κάηκαν 100 σπίτια και 2 τεμένη στα Καλάβρυτα.

Στη σελ. 138 γράφει ότι ο Ιμπραήμ ζήτησε από τα Καλαβρυτοχώρια να προσκυνήσουν,  αλλά αυτά  αρνήθηκαν και αναφέρεται στη μάχη που έγινε στο  Μ. Σπήλαιο, στις 24 Ιουνίου του 1827.

      Το ότι τα Καλάβρυτα και τα Καλαβρυτοχώρια πρωτοστάτησαν στον αγώνα της ανεξαρτησίας («πρώτοι μεταξύ ίσων»), επ’ ουδενί μειώνει τον ρόλο, την σπουδαιότητα και την σημασία των υπολοίπων αγωνιστών (στεριανών και θαλασσινών), καθώς και της απελευθερώσεως των πόλεων, χωριών και νησιών τους, μιας και το κίνημα - αγώνας ήταν μαζικός και  όχι αγώνας δρόμου για το ποιός θα βγει πρώτος !!!

   Θερμή παράκληση λοιπόν στους ερευνητές των ιστορικών πηγών, πριν αβασάνιστα υιοθετήσουν νέες όψιμες «ανατρεπτικές» απόψεις,  να έχουν πρόσβαση στα οθωμανικά αρχεία και στις τούρκικες πηγές - ιστοριογραφία, και σε συνδυασμό με μια καλόπιστη  ματιά στα ελληνικά αρχεία και  πηγές να επαναπαρουσιάζουν  μεν τα γεγονότα με σύγχρονη ματιά, αλλά χωρίς εμπάθεια και τοπικισμό…!!!

      Τα παραπάνω γεγονότα, συμβολικά, με το από 15 Μαρτίου 1838 διάταγμα του Όθωνα, συγκεντρώθηκαν σε μία ημερομηνία, την 25^η Μαρτίου, προκειμένου ανήμερα της Εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, να εορτάζεται η Επέτειος της Εθνικής Παλιγγενεσίας. 

    Ουδέποτε αμφισβητήθηκαν τα παραπάνω αποδεδειγμένα επαναστατικά γεγονότα, από τους Αγωνιστές του 1821, καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής τους, επί πολλά χρόνια μετά την έναρξη της Επανάστασης. Τουναντίον, τα συμφώνησαν όλα και είπαν: «Οι Καλαβρυτινοί πρώτοι, μεταξύ ίσων, ξεκίνησαν την Επανάσταση». Αν η Αγία Λαύρα ήταν «μύθος», όπως και αυτό ακόμα τόλμησαν και είπαν μέσω του ΣΚΑΙ, ένας ανιστόρητος Καθηγητής, μόνον Πολιτικός Επιστήμων και όχι Ιστορικός, και ένας τηλεπερσόνος -παρουσιαστής της συμφοράς, δεν θα το συνομολογούσαν ο Κολοκοτρώνης και ο Πλαπούτας, ενώ αν ήταν απλά μια εμμονή της Εκκλησίας για να έχει μερίδιο στη δόξα,  τότε γιατί να μην ήταν συμβολικά οποιοδήποτε άλλο μοναστήρι ή εκκλησία της Πελοποννήσου; Όχι όμως!! Τα γεγονότα της 17^ης Μαρτίου 1821 στην Αγία Λαύρα, πιστοποιούνται, τόσο από τις Ελληνικές όσο και από τις Οθωμανικές πηγές. Το λένε και τα τραγούδια, οι αδιαμφισβήτητοι καταγραφείς των γεγονότων, το έλεγε και ο Κολοκοτρώνης, το λένε και οι προφορικές παραδόσεις εκατοντάδων προπαππούδων μας.   

      Το κράτος , σε ένδειξη σεβασμού στα παραπάνω , στις 25 Μαρτίου του 1932, στα εγκαίνια του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη στην Αθήνα, καθ’ όν χρόνον Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο Αλέξανδρος Ζαΐμης και Πρωθυπουργός ο Ελευθέριος Βενιζέλος, έφερε «φλόγα» από την καντήλα της Αγίας Λαύρας, η οποία είναι άσβεστη μέχρι σήμερα στο Μνημείο. Αυτά καταμαρτυρούνται από τα δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής, καθώς και από έκδοση του Γ.Ε.Σ. της Υπηρεσίας Ιστορίας Στρατού με τίτλο «ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ», που βρίσκονται στα χέρια μας και στο αρχείο της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης.

   Καλούμε οποιονδήποτε καλόπιστο (ακόμα και κακόπιστο) ερευνητή, που ενδιαφέρεται να μάθει την ιστορική αλήθεια, σε διάλογο μαζί μας, οι δε ως άνω αναφερόμενες αδιάψευστες ιστορικές πηγές είναι ανά πάντα χρόνο στη διάθεσή του. Τον καλούμε επίσης, να αποκαλύψει και να παρουσιάσει στο Πανελλήνιο , οποιεσδήποτε άλλες αυθεντικές και αξιόπιστες πρωτογενείς ιστορικές πηγές.

       Πέραν τούτων, όπως αναφέρεται στα απομνημονεύματα των Π.Π. Γερμανού (σελ 22-28) και Φώτιου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου (σελ. 64 έως 68), στην Γαλλική εφημερίδα «Le constitutionnel» της 6^ης Ιουνίου 1821, στα απομνημονεύματα του Θεόδωρου Ρηγόπουλου και τόσων άλλων Ιστορικών, οι οθωμανοί της Πελοποννήσου, γνωρίζοντας τις συνωμοτικές ενέργειες των Ελλήνων, την σύναξη της Βοστίτσας στα τέλη Ιανουαρίου 1821, το κίνημα του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία και με δεδομένη την έλλειψη στρατευμάτων τους στην Πελοπόννησο λόγω Αλή Πασά, θορυβημένοι κάλεσαν τους Προκρίτους και Αρχιερείς στην Τριπολιτσά, δήθεν για τα φορολογικά, αλλά ουσιαστικά για να τους εγκλωβίσουν ούτως ώστε οι Έλληνες, χωρίς αρχηγούς, να μην «στασιάσουν» (βρεθούν σε αταξία, όπως λένε οι οθωμανικές πηγές). Μεταξύ των κληθέντων ήταν και ο Π.Π. Γερμανός και οι Πρόκριτοι και Προεστοί της επαρχίας Καλαβρύτων. Στο δρόμο Πάτρα – Τριπολιτσά προσποιήθηκαν αδιαθεσία και γύρισαν πίσω (υπάρχει ολόκληρη γνωστή ιστορία γι’ αυτό, πολυδημοσιευμένη), για να μην εγκλωβιστούν στην Τριπολιτσά και ο Π.Π. Γερμανός έμεινε για ημέρες στη Μονή Αγίας Λαύρας (θ’/9^η Μαρτίου έως και την ιη’/18^η Μαρτίου 1821. Εκεί βρέθηκε η ευκαιρία να ξανασυζητήσει με τον Ζαΐμη, τον Φωτήλα, τον Πετιμεζά, τον Λόντο, τον Χαραλάμπη, όσα είχαν ξαναπεί για επανάσταση τον Ιανουάριο στη Βοστίτσα, ελπίζοντας ότι το ίδιο έκανε στη Μάνη και στην Καλαμάτα ο Κολοκοτρώνης, ο Πετρόμπεης και ο Παπαφλέσσας. Στις 17 Μαρτίου 1821, ανήμερα της εορτής του Αγίου Αλεξίου, του οποίου η κάρα βρίσκεται στην Αγία Λαύρα και πανηγυρίζει η Μονή, και αφού εν τω μεταξύ, τις προηγούμενες ημέρες είχαν επισυμβεί τα πρώτα προεπαναστατικά χτυπήματα στα Καλαβρυτοχώρια, της Κατσάνας και σε άλλα, όπως προαναφέρω, τελέστηκε δοξολογία με όλες τις «Καλαβρυτινές Κεφαλές», τον Π.Π. Γερμανό και τον Κερνίτσης Προκόπιο, παρουσία πλήθους κόσμου. Εκεί έγινε η ορκωμοσία (17-03-1821), της οποίας οι λεπτομέρειες υπάρχουν σε έγγραφα και βιογραφίες των οπλαρχηγών και των Αγωνιστών, δημοσιευμένες σε πάρα πολλά βιβλία, που μπορούν να παρατεθούν σε οποιονδήποτε τα ζητήσει. Στη συνέχεια, όλοι έφυγαν για τους τόπους τους, γνωρίζοντας πως δεν υπήρχε σημείο πισωγυρίσματος. Ή θα ελευθερώνονταν ή θα πέθαιναν. Έτσι, ο Π.Π. Γερμανός βρέθηκε από τις 18 Μαρτίου στα Νεζερά Πατρών. Τις ίδιες ημέρες, κινήθηκε και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης από την Αρεόπολη της Μάνης στις 17 Μαρτίου 1821, να συναντήσει τον Κολοκοτρώνη προ της Καλαμάτας, ενώ συμπτωματικά, ο Αλ. Υψηλάντης την ίδια ημέρα (17 Μαρτίου 1821) όρκιζε  Έλληνες στο Ναό Ταξιαρχών του Βουκουρεστίου. Στις 21 Μαρτίου 1821 οι Καλαβρυτινοί χτύπησαν τη φρουρά του βοεβόδα των Καλαβρύτων,  Αρναούτογλου,  και ελευθέρωσαν τα Καλάβρυτα έχοντας μπαϊράκι το παραπέτασμα της ωραίας Πύλης του Ναού του Αγ. Αλεξίου, το γνωστό «λάβαρο», που είχαν κεντήσει γυναίκες της Σμύρνης στις αρχές του 18^ου Αιώνα, με αρχικεντήστρα την Χρύσω, η οποία τελειώνοντάς το,  άφησε και την τελευταία της πνοή. Αλλά και ο «Επιτάφιος» της ίδιας Μονής είχε κεντηθεί στη Σμύρνη το έτος 1754, από μία Ελληνίδα, την Κασσιανή. Τα παραπάνω, πέραν των άλλων πηγών, πιστοποιούνται και από τον Κώδικα της Μονής, με ημερομηνία έναρξης εγγραφής γεγονότων ήδη από τις 15-12-1703, και από τα πιστοποιητικά των Αγωνιστών του 1821 με καταγωγή από τα Καλαβρυτοχώρια (αρχείο αγωνιστών 1821, εθνικής βιβλιοθήκης), από τον μπαϊρακτάρη (σημαιοφόρο)  καλόγερο Γρ. Ντόκο, που ήταν από την Βυσωκά Καλαβρύτων, καθώς και από τις προφορικές παραδόσεις και τα τραγούδια των προπαππούδων μας.  Στις 23 Μαρτίου απελευθερώθηκε η Καλαμάτα, στις 22 ο  Λόντος με Αγωνιστές μπήκαν στο Αίγιο και στις 25 Μαρτίου 1821 (που είναι μια ημερομηνία που είχε ορισθεί για την επανάσταση, μαζί με τις εναλλακτικές ημερομηνίες, της εορτής του Αγ. Γεωργίου (23-04-1821) και της 29^ης Μαΐου 1821 (αλλά τους πρόλαβαν τα γεγονότα και όλα έγιναν νωρίτερα), επεδόθη δήλωσις (declaration) στα προξενεία των ξένων δυνάμεων, στο Αχαϊκό Διευθυντήριο της Πάτρας και στη Μεσσηνιακή Γερουσία στην Καλαμάτα,  αναφέροντας ότι το έθνος των Ελλήνων ήταν σε επανάσταση (self determitation) και όχι σε στάση ή αταξία. Αυτή η πράξη είναι βαθιά πολιτική και διεθνοποιεί τον Αγώνα. Αυτές τις δηλώσεις έλαβε και ο Κοραής και τις δημοσίευσε στο Παρίσι. Εκεί αναφέρεται και η Αγία Λαύρα. Δημοσιεύσεις έγιναν και στη γαλλική εφημερίδα «Le constitutionnel» -συνταγματικός του Παρισιού στις 6 Ιουνίου 1821, η οποία αναφέρει τα περί της Αγίας Λαύρας και του Π.Π. Γερμανού, καθώς και στους Τimes -καιροί του Λονδίνου.

     Στο σημείο αυτό, σας γνωρίζω ότι το πλήρες κείμενο της διακήρυξης του Παλαιών Πατρών Γερμανού, όπως αυτή δημοσιεύθηκε στις 6 Ιουνίου 1821 στην Γαλλική εφημερίδα "LE CONSTITUTIOΝNEL" και όπως εκφωνήθηκε εντός της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας την 8ην (20ήν) Μαρτίου 1821, δημοσιεύθηκε και προσφάτως σε πιστή μετάφραση από την γαλλική στην ελληνική γλώσσα, στην έγκριτη ιστοσελίδα ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ NEWS, όπου και είναι ανηρτημένη.

      Eιρήσθω εν παρόδω, ότι η κατάπτυστη τηλεοπτική εκπομπή του ΣΚΑΙ στις αρχές του 2011, που αποπειράθηκε να διαστρεβλώσει την ιστορική αλήθεια, έφαγε κυριολεκτικά τα μούτρα της. Και τούτο, μετά από τα δημοσιεύματα και ψηφίσματα που εξέδωκε η Παγκαλαβρυτινή Ένωση, που ιδρύθηκε το έτος 1896 και έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών, συνεπικουρούμενη από την Ένωση Καλαβρυτινών Αθήνας και άλλους Φορείς. Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, με την καθοριστική συμβολή του, στην αντίκρουση, όλων των τηλεοπτικών επεισοδίων της σειράς «1821– Η γέννηση ενός Έθνους – Κράτους», του ΣΚΑΙ, επεσήμανε τα «ΗΜΑΡΤΗΜΕΝΑ», δηλαδή άστοχα της σειράς και αποκατέστησε την ιστορική αλήθεια, αναφορικά με την πρωταρχική συμβολή της ευρύτερης περιοχής των Καλαβρύτων στην Επανάσταση του 1821. Τα παραπάνω ψηφίσματα και οι αντικρούσεις, μεταδόθηκαν και μέσω του διαδικτύου σε ολόκληρο τον κόσμο και ουδέποτε διαψεύστηκαν.

Επιπλέον, αναφέρομαι και στις παρακάτω αδιάψευστες πηγές:

    Στον Ιωάννη Φιλήμονα, που τεκμηριώνει ότι ήδη από τις 21-3-1821 είχε ξεκινήσει η απελευθέρωση πόλεων, με πρώτη τα Καλάβρυτα: «Αληθές είναι ότι η Επανάσταση έλαβε χαρακτήρα γενικώτερον απ΄ τις 25, αλλά η πρώτη αρχή της υπάρχει κυρίως απ΄ τις 21, διότι αι σημαίαι ανυψώθηκαν, τα εθνόσημα διενεμήθηκαν και οι Τούρκοι στα φρούρια κλείσθηκαν».

     Στα απομνημονεύματα του Π.Π. Γερμανού (σελ 28, στιχ. 22), όπου αναφέρεται πως έμεινε για ημέρες στην Αγία Λαύρα και μετά αναχώρησε για Νεζερά Πατρών.

     Στον Κώδικα της Μονής Αγίας Λαύρας, που χρονολογείται από τις 15-12-1703 εξ αντιγραφής κωδίκων και εγγράφων, που έχουν παραδοθεί από τους αρχαιότερους των Μοναχών προς τους νεότερους, που μέχρι και το έτος 1905, που ενοποιήθηκε σε βιβλίο από τον Ηγούμενο της Μονής Δαμασκηνό Αποστολίδη, περιλαμβάνει λεπτομερέστατα το πλήρες ιστορικό από της ιδρύσεώς της το 961 μ.Χ. μέχρι την έκδοση του κτητορικού αυτού το 1905.

Στα απομνημονεύματα του Θεοδ. Ρηγόπουλου.

Στα απομνημονεύματα του Φώτιου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου, σελ. 65 έως 67, όπου αναφέρονται λεπτομερώς το διατεταγμένο χτύπημα στη Χελωνοσπηλιά και οι άλλες ένοπλες επιθέσεις των Αγωνιστών στην περιοχή της Κατσάνας.

Στα πιστοποιητικά του Γρηγ. Ντόκου από τη Βυσωκά (Σκεπαστό) Καλαβρύτων (αρχείο Αγωνιστών 1821, εθνική βιβλιοθήκη), που είχε για σημαία το γνωστό λάβαρο.

Στην «Αζανιάδα» του καθηγητή Αλ. Μπίκου στα τέλη του 19^ου αιώνα.

Στις ζωντανές αφηγήσεις της Γεωργούλας Μπαλιάτσου από το Παγκράτι Καλαβρύτων, που ήταν σε ηλικία 13 ετών , παρούσα αυτόπτης μάρτυρας στην Αγία Λαύρα και στη μάχη των Καλαβρύτων (σελ. 44-45, Π. Παπαρρηγόπουλου, λαογραφικά Καλαβρύτων 1979).

Στα πρακτικά της δημόσιας συνεδρίας της Ακαδημίας Αθηνών στια 22 Μαρτίου 2006, με θέμα «Τα πρώιμα επαναστατικά γεγονότα στην περιοχή της Κατσάνας της επαρχίας Καλαβρύτων».

    Αναμφισβήτητα και αποδεδειγμένα, τα γεγονότα πρόλαβαν την 25^η Μαρτίου και όλα έγιναν νωρίτερα και γι’ αυτό το λόγο,  ο Π.Π. Γερμανός δεν ήταν στην Αγία Λαύρα την 25^η Μαρτίου 1821.

   Γιατί όμως δεν λέγονται από τους διαστρεβλωτές ξεκάθαρα τα προηγούμενα αληθινά περιστατικά; Γιατί αφήνονται μισές  πληροφορίες; Ότι δηλ. πράγματι έγιναν γεγονότα από 8 έως 21 Μαρτίου 1821 στην Αγία Λαύρα, στα Καλάβρυτα και στα Καλαβρυτοχώρια, καθώς και από 22 έως 26 Μαρτίου 1821 στην Αρεόπολη, στην Καλαμάτα, στο Αίγιο, στην Πάτρα και σε τόσα άλλα μέρη της Πατρίδας μας;;; Γιατί δεν αναφέρουν οι διαστρεβλωτές τι έγινε στην Αγία Λαύρα, στα Καλάβρυτα και στα Καλαβρυτοχώρια πριν την 25^η Μαρτίου 1821;;;

     Ο Π.Π. Γερμανός αναφέρει στα απομνημονεύματά του, των εκδόσεων ΔΡΟΜΕΥΣ 1996, και ειδικά στη σελ. 28 στιχ. 22: «όθεν μερισθέντες ανεχώρησαν εκ της Λαύρας, ο μεν Π.Π. ο Κερνίκης και Ανδρέας Ζαΐμης δια τα Νεζερά, ο δε Ασημάκης Ζαΐμης και Φωτήλας δια την Κερπινήν, ο δε Σωτήριος Χαραλάμπης και Σωτήριος Θεοχαρόπουλος δια Ζαρούχλαν..».  

   Δε θα επιμείνω περαιτέρω στα καθέκαστον ιστορικά  αυτά γεγονότα, που είναι χιλιοειπωμένα, γνωστά και αποδεδειγμένα.

   Το αντικείμενο του σημερινού εορτασμού είναι η ελευθερία. Η ελευθερία είναι υψηλό  ιδανικό, τρανή ιδέα, που σέρνει πίσω της αγώνες, αίματα, θυσίες. Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί τόλμη και αρετή. Με την κήρυξη της επανάστασης στην Αγία Λαύρα, οι πρόγονοί μας, γνήσια παιδιά της Ελλάδας, θρεμμένα με τον παιάνα των προγόνων τους:  «ώ παίδες Ελλήνων, ίτε  Πατρίδα ελευθερούτε….», άδραξαν τα όπλα και πειθάρχησαν στη φωνή του έθνους.

     Η φλόγα η επαναστατική, που άναψε στην Αγία  Λαύρα, φώτισε όλο το γήινο στερέωμα και έδειξε σ’ όλη τη φοβισμένη και στενάζουσα υπό βαρύ δεσποτισμό ανθρωπότητα  πως οι ραγιάδες γίνονται ελεύθεροι.

        Οι Έλληνες πίστευαν ότι ο αγώνας τους θα δικαιωθεί, γιατί ήταν αγώνας ιερός: «Ο Θεός έχει υπογράψει την ελευθερία της  Ελλάδας και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του» διαλαλούσε ο Γέρος του Μοριά. 

   Ο στρατηγός Μακρυγιάννης στα Απομνημονεύματά του γράφει:
 «Πατρίς, να μακαρίζεις γενικώς όλους τους Έλληνες, ότι θυσιάστηκαν για σένα, να σ’αναστήσουνε, να ξαναειπωθείς άλλη μία φορά ελεύθερη πατρίδα, που ήσουνα χαμένη και σβησμένη από τον κατάλογο των εθνών».

    Εύλογο είναι το ερώτημα πώς διασώθηκε ο ελληνισμός κατά τη μακραίωνα δουλεία. Οι οθωμανοί κατακτητές υποδούλωσαν τους Έλληνες ως υλικές οντότητες, απέτυχαν όμως να υποτάξουν την ελληνική ψυχή. Το πνεύμα έμεινε αδούλωτο. Το πνεύμα δεν γνωρίζει περιορισμούς και κινείται ελεύθερο από κάθε είδους εξωτερικές καταπιέσεις.

      Δεν πρέπει να παραλειφθεί να επισημανθεί και ο σημαντικός ρόλος του κλήρου, των ταπεινών εκείνων ρασοφόρων, που κατά τους σκοτεινούς και δύσκολους εκείνους χρόνους  απέβησαν οι πρώτοι αφανείς διδάσκαλοι του Γένους.

     Οι  Έλληνες, που ένιωθαν για την Ελλάδα  «στα σπλάχνα χαλασμό», έσπασαν με τον αγώνα τους τα δεσμά τεσσάρων αιώνων δουλείας και παρέδωσαν σε μας την πανένδοξη ελληνική πατρίδα ελεύθερη.

   Οι απλοί και ρακένδυτοι αγωνιστές του ‘21 είχαν πλήρη συναίσθηση ότι η ελευθερία αποτελεί απαραίτητο όρο για τη ηθική, πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη  των ανθρώπων και των λαών.

     Η ελευθερία είναι δικαίωμα φυσικό, αναφαίρετο και απαράγραπτο.
«Ελευθέρους αφήκε πάντας Θεός, ουδένα δούλον  η φύσις πεποίηκεν», γράφει στο «Μεσσηνιακόν» του ο ρήτορας Αλκιδάμας.

      Κυρίες και Κύριοι,

Το χρέος μας απέναντι στις θυσίες των ένδοξων προγόνων μας για να καταστήσουν αυτήν την πατρίδα ελεύθερη είναι προφανές. Οι σημερινοί νεοέλληνες θα δείξουμε μόνο τότε ότι είμαστε αντάξιοι απόγονοι τέτοιων ηρωικών μορφών, όταν κλείσουμε μέσα στην ψυχή μας την Ελλάδα και την Πίστη μας, όταν πλησιάσουμε το φωτεινό άστρο του ιστορικού σταθμού της 25^ης Μαρτίου 1821 και όταν αντλούμε συνεχώς φως και δυνάμεις από τους ηρωϊκούς αγώνες της φυλής μας. Για να ξεπεράσουμε τις τεράστιες δυσκολίες των ημερών που ζούμε, από την τρομερή κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κρίση ηθικών, πνευματικών και άλλων μεγάλων αξιών.

     Η ομιλία αυτή ας είναι ένα μικρό μνημόσυνο προς τις αγνές ψυχές των αγωνιστών του 21.

          Στις γνήσιες ελληνικές ψυχές των ηρωικών προγόνων μας, ας αφιερωθούν δύο στροφές του ποιητή Ανδρέα Κάλβου, από το επικό ποίημά του «εις τον Ιερόν Λόχον» :

Ας μη βρέξει ποτέ,

το σύννεφο και άνεμος

σκληρός ας μη σκορπίσει

 το χώμα το μακάριο

που σας σκεπάζει.

Ας το δροσίσει πάντοτε

με τα’ αργυρά της δάκρυα

η ροδόπεπλος κόρη

και αυτού ας ξεφυτρώσουν

αιώνια τ’ άνθη.

                                                                           

                                                       Σας ευχαριστώ

                                                       Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας 25-3-2016

                                                  Γεώργιος Μιλτ. ΚΟΣΜΑΣ Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω

                                                           Επίτιμος πρόεδρος της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης