ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΕΝΕΞΗ
Στην ιστορτική Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας εδώ πάνω στα Καλάβρυτα κάθε χρόνο γιορτάζεται με ιδιαίτερη πάντοτε λαμπρότητα και επισημότητα η επέτειος της εθνικής μας παλιγγενεσίας. Μεταξύ των άλλων πραγματοποιείται η αναπαράσταση της Ορκομωσίας των Αγωνιστών από τον Αρχιεπίσκοπο Παλαιών Πατρών Γερμανό, ακολούθως δε εκφωνείται ο πανηγυρικός Λόγος. Εφέτος την ομιλία εκξεφώνησε ο διακεκριμένος Δικηγόρος των Πατρών κ. Γεώργιος Μάρκου.
Εμείς θεωρήσαμε το λόγο του ως ασύμβατο με την ημέρα και κυρίως με τον ιστορικό τόπο, το Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, γι αυτό και διαμαρτυρηθήκαμε, λέγοντας ότι εφ΄εξης τον Ομιλητή της Ημέρας θα ορίζει το Ηγουμενοσυμβούλιο.
Η αριστερή κουλτούρα, στην οποία όπως φαίνεται, ανήκει και ο Ομιλητής, μας επιτέθηκε! Μας αρνήθηκαν το δικαίωμα να έχουμε λόγο στα δρώμενα μέσα στον εκκλησιαστικό χώρο! Ο αριστερός φασισμός, βλέπετε, είναι επιτρεπτός! Αρνείται στον Μητροπολίη νά διοικεί τά της Εκκλησίας! Αρνείται στο Μητροπολίτη να ορίζει τον Ομιλητή, όταν αυτός εκφωνεί λόγο μέσα στην Εκκλησία ή στον αυλόγυρό της! Κατά τά άλλα έχουμε Δημοκρατία!
Εμείς σήμερα, έστω και τόσο αργά, δημοσιεύουμε την Ομιλία του κ. Μάρκου, συγχρόνως δε δίδουμε στην δημοσιότητα και την προσωπική μας τοποθέτηση, όπως αυτή εκφράσθηκε με την δημοσιευόμενη απαντητική επιστολή μας. Όλα αυτά για την αλήθεια και μόνο για την αλήθεια! Σεις, αγαπητοί μου αναγνώστες, μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας. Με χαρά θα δεχθούμε τις κρίσεις σας στο e-mail: mkka@otenet.gr Το ερώτημα είναι: Ταιριάζει μια τέτοια ομιλία στον αυλόγυορ της Μονής της Αγίας Λαύρας; Το περιεχόμενό της σας ικανοποιεί;
+ O ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ & ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
Σάββατον, 29.05.2010
***************
ΣΗΜ. Ευχαριστούμε θερμά τους αγαπητούς μας επισκέπτας. Η αποδοχή του προηγουμένου post σημείωσε το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα ρεκόρ! Είχαμε 2610 επισκέψεις μέσα σέ ένα 24ωρο.
Εμείς θεωρήσαμε το λόγο του ως ασύμβατο με την ημέρα και κυρίως με τον ιστορικό τόπο, το Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, γι αυτό και διαμαρτυρηθήκαμε, λέγοντας ότι εφ΄εξης τον Ομιλητή της Ημέρας θα ορίζει το Ηγουμενοσυμβούλιο.
Η αριστερή κουλτούρα, στην οποία όπως φαίνεται, ανήκει και ο Ομιλητής, μας επιτέθηκε! Μας αρνήθηκαν το δικαίωμα να έχουμε λόγο στα δρώμενα μέσα στον εκκλησιαστικό χώρο! Ο αριστερός φασισμός, βλέπετε, είναι επιτρεπτός! Αρνείται στον Μητροπολίη νά διοικεί τά της Εκκλησίας! Αρνείται στο Μητροπολίτη να ορίζει τον Ομιλητή, όταν αυτός εκφωνεί λόγο μέσα στην Εκκλησία ή στον αυλόγυρό της! Κατά τά άλλα έχουμε Δημοκρατία!
Εμείς σήμερα, έστω και τόσο αργά, δημοσιεύουμε την Ομιλία του κ. Μάρκου, συγχρόνως δε δίδουμε στην δημοσιότητα και την προσωπική μας τοποθέτηση, όπως αυτή εκφράσθηκε με την δημοσιευόμενη απαντητική επιστολή μας. Όλα αυτά για την αλήθεια και μόνο για την αλήθεια! Σεις, αγαπητοί μου αναγνώστες, μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας. Με χαρά θα δεχθούμε τις κρίσεις σας στο e-mail: mkka@otenet.gr Το ερώτημα είναι: Ταιριάζει μια τέτοια ομιλία στον αυλόγυορ της Μονής της Αγίας Λαύρας; Το περιεχόμενό της σας ικανοποιεί;
+ O ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ & ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
Σάββατον, 29.05.2010
***************
ΣΗΜ. Ευχαριστούμε θερμά τους αγαπητούς μας επισκέπτας. Η αποδοχή του προηγουμένου post σημείωσε το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα ρεκόρ! Είχαμε 2610 επισκέψεις μέσα σέ ένα 24ωρο.
Ομιλία από τον κ. Γεώργιο Β. Μάρκου – Δικηγόρο
"Πριν χρόνια 3 Καλαβρυτινοί: Ο Βασίλης Μάρκου, Δικηγόρος Καλαβρύτων και για πολλά χρόνια Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης, ο δημοσιογράφος Θάνος Τσαπάρας, ιδρυτής και εκδότης της «Φωνής των Καλαβρύτων» μιάς εξαιρετικής ποιότητας τοπικής εφημερίδας και ο επί χρόνια Δήμαρχος των Καλαβρύτων Πάνος Πόλκας που άφησε διακριτό σημάδι δημιουργικής προσφοράς ζήτησαν από το φίλο των Καλαβρύτων Κώστα Σμυρνή, που σπούδαζε τότε στο Παρίσι, να τους επιβεβαιώσει την πληροφορία που είχαν: Γαλλική εφημερίδα του έτους 1821 δημοσίευσε ρεπορτάζ – ναι ρεπορτάζ – σχετικό με τον Π.Π.Γερμανό και την Αγία Λαύρα. Και οι 4, αείμνηστοι τώρα, ήσαν λάτρεις της Καλαβρυτινής γης την οποία υπηρέτησαν ο καθένας από το δικό του πόστο.
Αυτή τους η αγάπη προσέφερε στα Καλάβρυτα και στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, που μας φιλοξενεί σήμερα ένα αδιαμφισβήτητης αξίας ιστορικό ντοκουμέντο. Ο Σμυρνής χαρακτήρας επίμονος , μεθοδικός και ακούραστος στην προσφορά του στους άλλους ξεψάχνισε για μήνες τα Γαλλικά Αρχεία και τις βιβλιοθήκες ώσπου το βρήκε. Το Ιούλιο του 1988 η «Φωνή των Καλαβρύτων» δημοσίευσε και εγώ έχω τη χαρά και την τιμή να το παρουσιάσω σε εσάς σήμερα, κείμενο από το φύλλο της 4ης Ιουνίου του 1821 της παρισινής εφημερίδας “LE CONSTITUTIONNEL”, που σημαίνει «Ο Συνταγματικός».
Κάτω από τον τίτλο: Ειδήσεις του εξωτερικού – Πελοπόννησος, το κείμενο έχει ως εξής μεταξύ άλλων:
«…Η φυλή των Τούρκων, υπερέβη το μέτρο των ανομιών, η ώρα διά τον καθαρμό έφθασε, σύμφωνα με το λόγο του Αντωνίου «Καταδίωξε όν δούλος και τον υιό του (Γεν.21 .10).
Να είστε αγαπημένοι λοιπόν φυλή Ελληνική, δύο φορές δοξασμένοι από του πατέρες σας. Οπλισθήτε με το ζήλον του Θεού. Είθε ο καθείς σας να ζωσθεί την ρομφαίαν του, διότι είναι προτιμότερον να αποθάνει τις με τα όπλα ανά χείρας, παρά να αισχύνη το ιερά της Πίστεώς του ή την Πατρίδα του (Ψ.44.4). Ας συντρίψωμεν τον ζυγόν που βαρύνει τας κεφαλάς μας (Ψ.2.3) διότι είμεθα οι κληρονόμοι του Θεού και συγκληρονόμοι του Ιησού Χριστού (Ψ8.17). Άλλοι από του Αρχιερείς σας, θα μας ομιλήσουν δια την δόξαν των προγόνων σας και εγώ σας επαναλαμβάνω, το όνομα του Θεού προς τον οποίον οφείλομεν αγάπην ισχυροτέραν και από τον θάνατον. Αύριον, έχοντες προ ημών ως οδηγόν τον Σταυρόν, θα βαδίσωμεν προς αυτήν την πόλιν των Πατρών, της οποίας η περιοχή είναι αγιασμένη από το είμαι του ενδόξου μάρτυρος Αγίου Ανδρέου. Ο Κύριος θα εκατονταπλασιάσει το θάρρος σας και δια να αποκτήσετε τις δυνάμεις που πρέπει να σας ζωογονούν, σας απαλλάσσω από τη νηστεία της Σαρακοστής που τηρούμε. Στρατιώται του Σταυρού, καλείστε να υπερασπίσετε τις ίδιες τις Ουράνιες αρχές. Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, να είσθε ευλογημένοι και συγχωρεμένοι από όλας τας αμαρτίας σας».
Αυτό το ρεπορτάζ της γαλλικής εφημερίδας του 1821 είναι το ιστορικά ακαταμάχητο τεκμήριο για το πότε και τι συνέβη και το τι ελέχθη τον Μάρτιο του ιδίου χρόνου στο σημείο αυτό που βρισκόμαστε και εμείς σήμερα. Πιστεύω, ότι έχει του ιδίου μεγέθους ιστορική αποδεικτική ιδιαιτερότητα και ενάργεια με ένα άλλο έγγραφο. Ματωμένο όμως αυτή τη φορά από το αίμα του πρώτου τη τάξει Χριστιανού του Ελληνικού γένους της εποχής εκείνης. Πάνω στο απαγχονισμένο στην Κων/πολη κορμί του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’ οι εκτελεστές του έβαλαν τον ταφτά, δηλαδή τη καταδικαστική απόφαση που μεταξύ άλλων έγραφε:
«…..Επείσθημεν και ότι αυτός εγεννήθη εις Πελοπόννησον και ότι συμμετέσχε πασών των βιαίων πράξεων, ας τινές υπήκοοι πεπλανημένοι έπραξαν εκεί και εις την επαρχίαν των Καλαβρύτων».
Ο ταφτάς έχει ημερομηνία 19 του μηνός Ρετσέσι έτους 1230, δηλαδή 10 Απριλίου του 1821.
Βεβαίως τα ιδιαιτέρως σημαντικά ιστορικά ντοκουμέντα που προανέφερα δεν είναι δυνατόν σήμερα στις αρχές του 21ου αιώνα να διαταράξουν τη συνοχή μιάς πανελλήνιας πια αποδοχής, που έχει προ πολλού ξεπεράσει τις μικροτοπιστικές αντιδικίες. Μικρή έως ελάχιστη σημασία έχει το σε ποιο σημείο του Ελληνικού χώρου άναψε η πρώτη σπίθα της εθνικής εξέγερσης μπροστά στην τεράστια σημασία της ίδιας της εξέγερσης. Ας επιτραπεί μόνο σε όλους εμάς, του Καλαβρυτινούς του σήμερα, να νοιώθουμε μία εξαιρετική υπερηφάνεια για το ρόλο που διαδραμάτισαν στο νικηφόρο ξεσηκωμό του γένους, οι Καλαβρυτινοί του τότε.
Πρώτα για ΄τους μαχητές που ρίσκαραν και κάποιοι έχασαν τη ζωή τους με το σπαθί στο χέρι: Για το διάκο από την Βυσοκά, Γρηγόριο Ντόκο, που κρατούσε το ευλογημένο λάβαρο όταν πήραν από τον βοεβόδα Ιμπραήμ Αγά Αρναούτογλου, τα Καλάβρυτα, για το Νικόλαο Πετιμεζά στην Αλωνίσταινα, για τον Παναγιώτη Φωτήλα στο Λάλα του Πύργου, για τον Σκαλτσά στη μάχη της Τρίπολης, για το Λεχουρίτη στο Χαϊδάρι της Αθήνας.
Αλλά και για τους πρόκριτους που ανέβηκαν στο ύψος του εθνικού ηγέτη όταν η στιγμή του αγώνα τους το ζήτησε. Για το Ανδρέα Ζαΐμη, το Σωτήρη Χαραλάμπη, τον Παναγιώτη Πετιμεζά και το μεγάλο Καλαβρυτινό άνδρα, Ασημάκη Φωτήλα, για τον οποίο, επειδή ήταν μικρόσωμος, ο Κολοκοτρώνης είπε το περιλάλητο: «την επανάσταση την έσωσε ένα κοψίδι κρέας».
Η ανθρωπογεωγραφία του ξεσηκωμού του 1821 είναι γεμάτη από εικόνες πραγματικά μεγάλων ανδρών:
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο έλληνας στρατιωτικός ηγέτης που γυρίζοντας το βλέμμα τους προς τους, μέχρι εκείνη την ώρα, ραγιάδες συμπατριώτες του τους βροντοφώναζε: «Επάτησα τη βούλα μου, όποιο χωριό δεν ήθελε να ακολουθήσει τη φωνή της Πατρίδος, τζεκούρι και φωτιά».
Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο αγωνιστής που η μετάλλαξή του αποτελεί την πιο ενεργή συμπύκνωση των αλλαγών και των μετασχηματισμών που προκάλεσε το ΄21 στους ένοπλους άνδρες της εποχής. Αυτός, σύμφωνα με τον Παπαρηγόπουλο είναι το «…γνησιότερο προϊόν της ελληνικής επαναστάσεως» αφού αυτή τον μετέτρεψε από αλλοτινό κλέφτη, σωματοφύλακα του Αλή Πασά και αρματωλό , δηλαδή έπαρχο κατά κάποιο τρόπο των Αγράφων, σε φλογερό επαναστάτη και πυρωμένο πολεμιστή.
Αυτή η εθνική εξέγερση ήταν που γέννησε και τον στρατηγό Μακρυγιάννη, έναν από τους πιο ισχυρούς μύθους της νεότερης Ελλάδας. Αυτόν που αριστεροί, δεξιοί και νεοορθόδοξοι τον θεωρούν δικό τους, οι λογοτέχνες τον θαυμάζουν, οι πατριώτες τον επικαλούνται και όλοι δέχονται ότι ο Ρουμελιώτης αγωνιστής με το «απελέκητο» γράψιμο ενσαρκώνει όσο κανένας άλλος τα εθνικά μας ορμέμφυτα: ανθρωπιά, ελευθερία, δικαιοσύνη, καλαισθησία και αγάπη για την πατρίδα.
Για αυτόν τον Μεγάλο Έλληνα ήταν που ο Γεώργιος Σεφέρης είχε πει:
«Καταλαβαίνετε. Δεν μιλά ο λόρδος Μπάϋρον, μήτε ο λογιότατος, μήτε ο αρχαιολόγος, μιλά ένας γυιός τσοπάνηδων της Ρούμελης με το σώμα γεμάτο πληγές. ¨για αυτά πολεμήσαμε¨. Δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες ακαδημίες δεν αξίζουν την κουβέντα αυτού του ανθρώπου. Γιατί μόνο σε τέτοια αισθήματα μπορεί να ριζώσει η μόρφωση του γένους. Σε αισθήματα πραγματικά και όχι σε αφηρημένες έννοιες περί του κάλλους των αρχαίων ημών προγόνων ή σε καρδιές αποστειρωμένες.»
Ας δούμε ποιες είναι οι αδιαμφισβήτητες παραδοχές για τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι μεγάλοι αυτοί αγωνιστές μαζί με τους χιλιάδες άλλους ανώνυμους κατάφεραν μα μετατρέψουν την εξέγερση σε νικηφόρα επανάσταση.
Διαπίστωση 1η.
Όλες οι Δυνάμεις καταπολέμησαν την Επανάσταση και υπερασπίσθηκαν με επιμονή την ακεραιότητα της οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Άλλες ανοιχτά, όπως οι ευρωπαϊκές απολυταρχίες, άλλες μυστικά και έμμεσα. Καμμία κυβέρνηση δεν τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ανεξάρτητου ελληνικού έθνους. Οι Άγγλοι στάθηκαν στο πλευρό των Τούρκων, από τη μια μεριά για να εξασφαλίσουν τα εμπορικά προνόμιά τους στην Ανατολή και να παρεμποδίσουν την κάθοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο. Οι Γάλλοι από το φόβο του ρωσικού ελέγχου των Στενών και με την ελπίδα για μια αναζωογόνηση της παλιάς επιρροής τους στην Πύλη. Αλλά ούτε η τσαρική Ρωσία υποστήριξε τη δημιουργία ελεύθερου και ανεξάρτητου ελληνικού έθνους και την εκδίωξη των τούρκων από το ευρωπαϊκό τμήμα της αυτοκρατορίας από φόβο μήπως προωθηθούν οι Αγγλογάλλοι στα Στενά. Όταν πιά οι ευρωπαϊκές δυνάμεις διαπίστωσαν ότι η Επανάσταση δεν ξεριζώνεται προσπάθησαν, κάθε μια για λογαριασμό της, να εξασφαλίσουν τον πολιτικό έλεγχο της χώρας με επιδέξιες επεμβάσεις με τους «φιλέλληνες», με τα Κομιτάτα, με τις υπονομεύσεις και τους εμφυλίους πολέμους.
Διαπίστωση 2η:
Η επανάσταση άρχισε χωρίς καμμία στρατιωτική προετοιμασία. Ξέσπασε όμως στην κατάλληλη στιγμή- αυτή ήταν η μεγαλοφυής στρατηγική σύλληψη των πρωτεργατών της. Ποτέ ως τότε δεν είχε αντιμετωπίσει η Πύλη τόσους κρίσιμους εσωτερικούς περισπασμούς και τόσες εξωτερικές περιπέτειες. Στο δεύτερο μήνα του αγώνα οι ευρωπαίοι πίστευαν ότι στην Ελλάδα μαχόταν συγκροτημένη στρατιά με επιτελεία, επιμελητείες, πυροβολικό, ιππικό, οπλοστάσια. Οι εθελοντές βρήκαν χωριάτες οπλισμένους με τσεκούρια και αυτοσχέδια δόρατα, ξυπόλυτους και πειναλέους. Αρματώθηκαν με τα όπλα των τουρκικών φρουρών ύστερα από την άλωση κάστρων.
Διαπίστωση 3η:
Αυτή τους η αγάπη προσέφερε στα Καλάβρυτα και στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, που μας φιλοξενεί σήμερα ένα αδιαμφισβήτητης αξίας ιστορικό ντοκουμέντο. Ο Σμυρνής χαρακτήρας επίμονος , μεθοδικός και ακούραστος στην προσφορά του στους άλλους ξεψάχνισε για μήνες τα Γαλλικά Αρχεία και τις βιβλιοθήκες ώσπου το βρήκε. Το Ιούλιο του 1988 η «Φωνή των Καλαβρύτων» δημοσίευσε και εγώ έχω τη χαρά και την τιμή να το παρουσιάσω σε εσάς σήμερα, κείμενο από το φύλλο της 4ης Ιουνίου του 1821 της παρισινής εφημερίδας “LE CONSTITUTIONNEL”, που σημαίνει «Ο Συνταγματικός».
Κάτω από τον τίτλο: Ειδήσεις του εξωτερικού – Πελοπόννησος, το κείμενο έχει ως εξής μεταξύ άλλων:
«…Η φυλή των Τούρκων, υπερέβη το μέτρο των ανομιών, η ώρα διά τον καθαρμό έφθασε, σύμφωνα με το λόγο του Αντωνίου «Καταδίωξε όν δούλος και τον υιό του (Γεν.21 .10).
Να είστε αγαπημένοι λοιπόν φυλή Ελληνική, δύο φορές δοξασμένοι από του πατέρες σας. Οπλισθήτε με το ζήλον του Θεού. Είθε ο καθείς σας να ζωσθεί την ρομφαίαν του, διότι είναι προτιμότερον να αποθάνει τις με τα όπλα ανά χείρας, παρά να αισχύνη το ιερά της Πίστεώς του ή την Πατρίδα του (Ψ.44.4). Ας συντρίψωμεν τον ζυγόν που βαρύνει τας κεφαλάς μας (Ψ.2.3) διότι είμεθα οι κληρονόμοι του Θεού και συγκληρονόμοι του Ιησού Χριστού (Ψ8.17). Άλλοι από του Αρχιερείς σας, θα μας ομιλήσουν δια την δόξαν των προγόνων σας και εγώ σας επαναλαμβάνω, το όνομα του Θεού προς τον οποίον οφείλομεν αγάπην ισχυροτέραν και από τον θάνατον. Αύριον, έχοντες προ ημών ως οδηγόν τον Σταυρόν, θα βαδίσωμεν προς αυτήν την πόλιν των Πατρών, της οποίας η περιοχή είναι αγιασμένη από το είμαι του ενδόξου μάρτυρος Αγίου Ανδρέου. Ο Κύριος θα εκατονταπλασιάσει το θάρρος σας και δια να αποκτήσετε τις δυνάμεις που πρέπει να σας ζωογονούν, σας απαλλάσσω από τη νηστεία της Σαρακοστής που τηρούμε. Στρατιώται του Σταυρού, καλείστε να υπερασπίσετε τις ίδιες τις Ουράνιες αρχές. Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, να είσθε ευλογημένοι και συγχωρεμένοι από όλας τας αμαρτίας σας».
Αυτό το ρεπορτάζ της γαλλικής εφημερίδας του 1821 είναι το ιστορικά ακαταμάχητο τεκμήριο για το πότε και τι συνέβη και το τι ελέχθη τον Μάρτιο του ιδίου χρόνου στο σημείο αυτό που βρισκόμαστε και εμείς σήμερα. Πιστεύω, ότι έχει του ιδίου μεγέθους ιστορική αποδεικτική ιδιαιτερότητα και ενάργεια με ένα άλλο έγγραφο. Ματωμένο όμως αυτή τη φορά από το αίμα του πρώτου τη τάξει Χριστιανού του Ελληνικού γένους της εποχής εκείνης. Πάνω στο απαγχονισμένο στην Κων/πολη κορμί του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’ οι εκτελεστές του έβαλαν τον ταφτά, δηλαδή τη καταδικαστική απόφαση που μεταξύ άλλων έγραφε:
«…..Επείσθημεν και ότι αυτός εγεννήθη εις Πελοπόννησον και ότι συμμετέσχε πασών των βιαίων πράξεων, ας τινές υπήκοοι πεπλανημένοι έπραξαν εκεί και εις την επαρχίαν των Καλαβρύτων».
Ο ταφτάς έχει ημερομηνία 19 του μηνός Ρετσέσι έτους 1230, δηλαδή 10 Απριλίου του 1821.
Βεβαίως τα ιδιαιτέρως σημαντικά ιστορικά ντοκουμέντα που προανέφερα δεν είναι δυνατόν σήμερα στις αρχές του 21ου αιώνα να διαταράξουν τη συνοχή μιάς πανελλήνιας πια αποδοχής, που έχει προ πολλού ξεπεράσει τις μικροτοπιστικές αντιδικίες. Μικρή έως ελάχιστη σημασία έχει το σε ποιο σημείο του Ελληνικού χώρου άναψε η πρώτη σπίθα της εθνικής εξέγερσης μπροστά στην τεράστια σημασία της ίδιας της εξέγερσης. Ας επιτραπεί μόνο σε όλους εμάς, του Καλαβρυτινούς του σήμερα, να νοιώθουμε μία εξαιρετική υπερηφάνεια για το ρόλο που διαδραμάτισαν στο νικηφόρο ξεσηκωμό του γένους, οι Καλαβρυτινοί του τότε.
Πρώτα για ΄τους μαχητές που ρίσκαραν και κάποιοι έχασαν τη ζωή τους με το σπαθί στο χέρι: Για το διάκο από την Βυσοκά, Γρηγόριο Ντόκο, που κρατούσε το ευλογημένο λάβαρο όταν πήραν από τον βοεβόδα Ιμπραήμ Αγά Αρναούτογλου, τα Καλάβρυτα, για το Νικόλαο Πετιμεζά στην Αλωνίσταινα, για τον Παναγιώτη Φωτήλα στο Λάλα του Πύργου, για τον Σκαλτσά στη μάχη της Τρίπολης, για το Λεχουρίτη στο Χαϊδάρι της Αθήνας.
Αλλά και για τους πρόκριτους που ανέβηκαν στο ύψος του εθνικού ηγέτη όταν η στιγμή του αγώνα τους το ζήτησε. Για το Ανδρέα Ζαΐμη, το Σωτήρη Χαραλάμπη, τον Παναγιώτη Πετιμεζά και το μεγάλο Καλαβρυτινό άνδρα, Ασημάκη Φωτήλα, για τον οποίο, επειδή ήταν μικρόσωμος, ο Κολοκοτρώνης είπε το περιλάλητο: «την επανάσταση την έσωσε ένα κοψίδι κρέας».
Η ανθρωπογεωγραφία του ξεσηκωμού του 1821 είναι γεμάτη από εικόνες πραγματικά μεγάλων ανδρών:
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο έλληνας στρατιωτικός ηγέτης που γυρίζοντας το βλέμμα τους προς τους, μέχρι εκείνη την ώρα, ραγιάδες συμπατριώτες του τους βροντοφώναζε: «Επάτησα τη βούλα μου, όποιο χωριό δεν ήθελε να ακολουθήσει τη φωνή της Πατρίδος, τζεκούρι και φωτιά».
Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο αγωνιστής που η μετάλλαξή του αποτελεί την πιο ενεργή συμπύκνωση των αλλαγών και των μετασχηματισμών που προκάλεσε το ΄21 στους ένοπλους άνδρες της εποχής. Αυτός, σύμφωνα με τον Παπαρηγόπουλο είναι το «…γνησιότερο προϊόν της ελληνικής επαναστάσεως» αφού αυτή τον μετέτρεψε από αλλοτινό κλέφτη, σωματοφύλακα του Αλή Πασά και αρματωλό , δηλαδή έπαρχο κατά κάποιο τρόπο των Αγράφων, σε φλογερό επαναστάτη και πυρωμένο πολεμιστή.
Αυτή η εθνική εξέγερση ήταν που γέννησε και τον στρατηγό Μακρυγιάννη, έναν από τους πιο ισχυρούς μύθους της νεότερης Ελλάδας. Αυτόν που αριστεροί, δεξιοί και νεοορθόδοξοι τον θεωρούν δικό τους, οι λογοτέχνες τον θαυμάζουν, οι πατριώτες τον επικαλούνται και όλοι δέχονται ότι ο Ρουμελιώτης αγωνιστής με το «απελέκητο» γράψιμο ενσαρκώνει όσο κανένας άλλος τα εθνικά μας ορμέμφυτα: ανθρωπιά, ελευθερία, δικαιοσύνη, καλαισθησία και αγάπη για την πατρίδα.
Για αυτόν τον Μεγάλο Έλληνα ήταν που ο Γεώργιος Σεφέρης είχε πει:
«Καταλαβαίνετε. Δεν μιλά ο λόρδος Μπάϋρον, μήτε ο λογιότατος, μήτε ο αρχαιολόγος, μιλά ένας γυιός τσοπάνηδων της Ρούμελης με το σώμα γεμάτο πληγές. ¨για αυτά πολεμήσαμε¨. Δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες ακαδημίες δεν αξίζουν την κουβέντα αυτού του ανθρώπου. Γιατί μόνο σε τέτοια αισθήματα μπορεί να ριζώσει η μόρφωση του γένους. Σε αισθήματα πραγματικά και όχι σε αφηρημένες έννοιες περί του κάλλους των αρχαίων ημών προγόνων ή σε καρδιές αποστειρωμένες.»
Ας δούμε ποιες είναι οι αδιαμφισβήτητες παραδοχές για τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι μεγάλοι αυτοί αγωνιστές μαζί με τους χιλιάδες άλλους ανώνυμους κατάφεραν μα μετατρέψουν την εξέγερση σε νικηφόρα επανάσταση.
Διαπίστωση 1η.
Όλες οι Δυνάμεις καταπολέμησαν την Επανάσταση και υπερασπίσθηκαν με επιμονή την ακεραιότητα της οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Άλλες ανοιχτά, όπως οι ευρωπαϊκές απολυταρχίες, άλλες μυστικά και έμμεσα. Καμμία κυβέρνηση δεν τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ανεξάρτητου ελληνικού έθνους. Οι Άγγλοι στάθηκαν στο πλευρό των Τούρκων, από τη μια μεριά για να εξασφαλίσουν τα εμπορικά προνόμιά τους στην Ανατολή και να παρεμποδίσουν την κάθοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο. Οι Γάλλοι από το φόβο του ρωσικού ελέγχου των Στενών και με την ελπίδα για μια αναζωογόνηση της παλιάς επιρροής τους στην Πύλη. Αλλά ούτε η τσαρική Ρωσία υποστήριξε τη δημιουργία ελεύθερου και ανεξάρτητου ελληνικού έθνους και την εκδίωξη των τούρκων από το ευρωπαϊκό τμήμα της αυτοκρατορίας από φόβο μήπως προωθηθούν οι Αγγλογάλλοι στα Στενά. Όταν πιά οι ευρωπαϊκές δυνάμεις διαπίστωσαν ότι η Επανάσταση δεν ξεριζώνεται προσπάθησαν, κάθε μια για λογαριασμό της, να εξασφαλίσουν τον πολιτικό έλεγχο της χώρας με επιδέξιες επεμβάσεις με τους «φιλέλληνες», με τα Κομιτάτα, με τις υπονομεύσεις και τους εμφυλίους πολέμους.
Διαπίστωση 2η:
Η επανάσταση άρχισε χωρίς καμμία στρατιωτική προετοιμασία. Ξέσπασε όμως στην κατάλληλη στιγμή- αυτή ήταν η μεγαλοφυής στρατηγική σύλληψη των πρωτεργατών της. Ποτέ ως τότε δεν είχε αντιμετωπίσει η Πύλη τόσους κρίσιμους εσωτερικούς περισπασμούς και τόσες εξωτερικές περιπέτειες. Στο δεύτερο μήνα του αγώνα οι ευρωπαίοι πίστευαν ότι στην Ελλάδα μαχόταν συγκροτημένη στρατιά με επιτελεία, επιμελητείες, πυροβολικό, ιππικό, οπλοστάσια. Οι εθελοντές βρήκαν χωριάτες οπλισμένους με τσεκούρια και αυτοσχέδια δόρατα, ξυπόλυτους και πειναλέους. Αρματώθηκαν με τα όπλα των τουρκικών φρουρών ύστερα από την άλωση κάστρων.
Διαπίστωση 3η:
Επανάσταση εθνική αλλά και κοινωνική. Απελευθέρωση αλλά και αποκατάσταση. Ο κοινωνικός χαρακτήρας του ξεσηκωμού επιβεβαιώνεται και από τις μαρτυρίες που άφησαν οι ξένοι αυτόπτες. Αποθηριώνονταν οι αγωνιστές με τη σκέψη ότι εγχώριοι δυνάστες θα έπαιρναν τη θέση των πασάδων, των μπέηδων και των αγάδων. Ρίχνονταν στη φωτιά με την ελπίδα πως θα αποχτούσαν κλήρο – σε στρέμματα άλλωστε οριζόταν ο μισθός τους- και πως οι πλούσιες γαίες των Τούρκων θα περνούσαν στα δικά του ς χέρια. Και έβλεπαν με δυσπιστία κάθε ξένο. Ήταν υποψήφιος σφετεριστής των εθνικών κτημάτων. Κοινωνικά ήταν και τα αίτια της διαμάχης ανάμεσα στου Φαναριώτες και του ξενοφερμένους με τους λαϊκούς πολέμιους ηγέτες, ανάμεσα στους κοτζαμπάσηδες και τους καπεταναίους, της διχόνοιας και των εμφυλίων πολέμων που άνοιξαν το δρόμο στις ξένες επιρροές και επεμβάσεις.
Διαπίστωση 4η:
Ο απελευθερωτικός πόλεμος έγινε ως το τέλος από ατάκτους αγωνιστές. Όλες οι προσπάθειες για τη συγκρότηση στρατού ευρωπαϊκού τύπου έπεσαν στο κενό. Οι επαναστάτες του 21, κατακτώντας την ελευθερία, αρνήθηκαν να υποταχθούν στη στρατιωτική πειθαρχία. Όλοι οι ηρωισμοί, όλες οι θυσίες ήταν εθελοντικές. Κίνητρο ο προσωπικός ενθουσιασμός, το φιλελεύθερο πάθος, η πατριωτική έξαρση. Αυτοί οι ασύντακτοι και απειθάρχητοι χωριάτες και θαλασσινοί κατατρόπωσαν τουρκικές στρατιές, αναχαίτισαν εισβολείς, εξόντωσαν οργανωμένα εχθρικά τμήματα, καταναυμάχησαν στόλους. Φαινόμενο μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία. Όπου εφαρμόσθηκε η ευρωπαϊκή μέθοδος πολέμου οδήγησε – σχεδόν πάντοτε – σε συμφορές. Από τη μάχη του Πέτα ως την μάχη του Ανάλατου.
Διαπίστωση 5η:
Η απελευθέρωση δεν κρίθηκε στα πεδία των μαχών, ούτε στα ευρωπαϊκά ανακτοβούλια με τα πρωτόκολλά και τις επεμβάσεις. Ήταν αποτέλεσμα της απέραντης καρτερίας του ελληνικού λαού, της ανεξάντλητης αντοχής του. Απερίγραπτο το δράμα των αμάχων. Ο χωριάτης έγινε ολοκαύτωμα. Τον καταδυνάστευαν εχθροί και φίλοι. Πολεμούσε ο ίδιος, πλήρωνε δοσίματα, έτρεφε τα στρατεύματα. Και από πάνω του έπαιρναν το υποζύγιο, τον έγδυναν, του άρπαζαν τη μπουκιά από το στόμα.
Ο λαός έφθασε στα όρια του ολοκληρωτικού αφανισμού, αλλά δεν έστερξε. Κανείς από τους ξένους δεν πίστευε στη νικηφόρα έκβαση του Αγώνα». Δεν έχω ούτε την ελάχιστη ελπίδα για ευνοϊκή λύση» έγραφε στις 22 Ιανουαρίου 1827 ο Hamilton στον αρμοστή των Επτανήσων Adams.
Αυτή η καρτερία, η μέχρι θανάτου αντίσταση του λαού, που είχε από χρόνια γκρεμίσει όλα τα γεφύρια συμβιβασμού με το χθεσινό δυνάστη έφερε, κάτω από την πίεση της φιλελληνικής, δηλαδή φιλελεύθερης επηρεασμένης από το κίνημα του Διαφωτισμού παγκόσμιας Κοινής Γνώμης, τη διεθνή συμφωνία για τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού έθνους. Μικρού, όμως σε έκταση και πληθυσμό και ανίσχυρου, ώστε να μην επηρεάσει την πολιτική των δυνάμεων απέναντι στην Τουρκία, και ολότελα ακίνδυνου για το Μεγάλο Ασθενή της Ανατολής, την οθωμανική αυτοκρατορία και τα εμποροναυτικά συμφέροντα των μεγάλων της εποχής. Μικρού έθνους και κυρίως εξαρτημένου και ελεγχόμενου.
Το μικρό αυτό όμως έθνος είχε άλλα σχέδια για το εαυτό του.
Πρώτα απ΄ όλα γιατί ήδη οι αμιγώς ελληνικοί πληθυσμοί που ήταν ήδη συγκροτημένοι σε έναν ενιαίο λαό, σε μια εθνότητα με γερούς υλικούς και πνευματικούς δεσμούς με ανώτερο πνευματικό πολιτισμό χωρίς ουσιαστική διακοπή, ενταγμένοι σε ένα μεγάλο συγκεντρωτικό κράτος και πλαισιωμένοι από μία θαυμαστά οργανωμένοι διοικητική και εκκλησιαστική ιεραρχία, ήταν φυσικό να απορροφήσουν στην μεγάλη τους πλειονότητα τα ετερόδοξα και πολιτικά ανοργάνωτα ξένα στοιχεία (Σλάβοι, Αλβανοί, Βλάχοι κ.λ.π), που κατά διαστήματα εισρέουν στις ελληνικές χώρες. Οποιαδήποτε και αν είναι η ανθρωπολογική σύνθεση των πληθυσμών των ελληνικών περιοχών στα διάφορα στάδια της ιστορίας, οποιοδήποτε και αν είναι το ποσοστό της συμβολής των γενετικά καθαρά ελληνικών φυλών στην ανθρωπολογική σύνθεση του ελληνικού λαού και η διάρκειά του ανά τους αιώνες, το βασικό και αναμφισβήτητο γεγονός είναι τούτο: με την ελληνική γλώσσα των ελληνικών φύλων ως κοινό όργανο, τα διάφορα στοιχεία του πληθυσμού των ελληνικών χωρών σχημάτισαν τον κοινό πολιτισμό που ονομάζεται ελληνικός και συγκροτήθηκαν έτσι σε ένα ενιαίο λαό, σε μία εθνότητα, που έδωσε στον εαυτό του το όνομα των Ελλήνων.
Ακόμη: αποφασιστικά στοιχεία του πολισμού αυτού –και ιδιαίτερα η ελληνική γλώσσα – τα οποία εξελίσσονται ανά του αιώνες χωρίς διακοπή και χωρίς να χάσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους, εξακολουθούν να έχουν την ίδια συνδετική και αφομοιωτική λειτουργία, ενσωματώνοντας στον ενιαίο αυτό λαό μεγάλο μέρος από τα ξένα στοιχεία, με τα οποία οι περιπέτειες της ιστορίας τον έφεραν κατά καιρούς σε επαφή. Οι Σλάβοι και οι Αλβανοί, και σε μικρότερο ποσοστό οι Βλάχοι, στίφη ανοργάνωτα αφομοιοθέντα με τη σειρά τους, μετέβαλαν βέβαια κατά κάποιο ποσοστό την αναλογία των διάφορων εθνολογικών στοιχείων του ελληνικού λαού, αλλά δεν μπόρεσαν να εκτοπίσουν τον Ελληνισμό, που εμφανίζεται από αιώνες πριν περισσότερο ως φορέας και ως έκφραση πολιτισμού, παρά ως αμιγής εθνολογική ομάδα, από τον ηγετικό του ρόλο και που εξακολουθεί να αποτελεί αντικειμενικά το βασικό στοιχείο ενός ενιαίου λαού πάντα με πλήρη συνείδηση της ενότητάς του.
Η συνέχεια αυτή του ελληνισμού ως λαού φαίνεται με την μεγαλύτερη ενάργεια στη ζωντανή ελληνική γλώσσα, που δεν εμφανίζει στη συνεχή της εξέλιξη καμμία εσωτερική επίδραση στην οργανική της δομή. Τα μόνα ξένα ίχνη στην ελληνική γλώσσα είναι μερικά λεξιλογικά δάνεια, που αναφέρονται κυρίως στη ποιμενική ζωή. Σημαντικό εδώ είναι ακόμη, το γεγονός ότι η βάση μερικών νεοελληνικών διαλέκτων δεν είναι η ελληνική κοινή, αλλά κατευθείαν οι αρχαίες διάλεκτοι – η δωρική για τα τσακώνικα, η ιωνική για τα ποντιακά. Σημαντικός άλλωστε αριθμός αρχαϊκών στοιχείων βρίσκεται και στις άλλες νεοελληνικές διαλέκτους. Την ίδια συνέχεια από την αρχαιότητα ως τα σήμερα εμφανίζει και το τοπωνυμικό των ελληνικών χωριών. Ο αριθμός των σλαβικών ή αλβανικών ή βλαχικών τοπωνυμίων, που δεν ανάγονται όλα στην εποχή των μεσαιωνικών εποικισμών – πολλά εμφανίζονται σε νεότερους χρόνους – σε σχέση με το πλήθος των καθαρά ελληνικών τοπωνυμίων, που μεγάλος αριθμός ανάγεται στην αρχαιότητα, είναι ελάχιστος. Οι λαογραφικές έρευνες και γενικότερα η μελέτη του βίου των Βυζαντινών και των Νέο-ελλήνων δείχνουν ολοένα και περισσότερο ότι πολλά στοιχεία λαϊκής λατρείας, τέχνης και γενικά κοινωνικής ζωής έχουν τις ρίζες τους στην ελληνική αρχαιότητα, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι εδώ δεν υπάρχουν και τα ίχνη των επιδράσεων των διαφόρων λαών, με τους οποίους ο Ελληνισμός ήρθε σε επαφή και των οπίων αφομοίωσε ένα μεγαλύτερο ή μικρότερο τμήμα.
Αλλά ας έλθουμε τώρα στις μέρες μας, στο σήμερα, στις προκλήσεις του καιρού μας και στις απαντήσεις που μας οδηγούν να τους δώσουμε τα συμπεράσματά μας από την ιστορική αναδρομή στην ελληνική επανάσταση του 1821.
Πρώτα απ’ όλα είναι μάλλον βαρετή η επανάληψη του συμπεράσματος ότι το «ελευθερία ή θάνατος» είναι δίλημμα με αποδεδειγμένη εγγραφή στο DNA της ψυχής του Έλληνα.
Και αυτό για δύο λόγους:
Πρώτον γιατί η μετά το 1821 στάση του λαού μας το έχει κάνει πια εθνικό κεκτημένο. Θυμίζω τον Οκτώβριο του 1940 και τα διάστικτα από πολέμιους της γερμανικής κατοχής Έλληνες, βουνά της χώρας μας κατά τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης.
Δεύτερον γιατί τίποτα δεν δείχνει ότι σήμερα, Μάρτιο του 2010, η Ελλάδα σαν τμήμα πλέον της ενωμένης Ευρώπης κινδυνεύει να χάσει την εθνική της ανεξαρτησία και θα χρειαστεί να πολεμήσει για να την ανακτήσει.
Μήπως όμως κινδυνεύει από κάτι άλλο;Κάτι που δυστυχώς επώνυμοι διαφόρων ειδών τολμούν να το εκφέρουν μεγαλόστομα και απειλητικά πολλές φορές;
Μιλάω για το «άσπιλο» και «αμόλυντο» της ελληνικότητάς μας, που τάχα θα κινδυνεύσει από τους οικονομικούς μετανάστες που ζουν εδώ και χρόνια μαζί μας.
Όμως για να αισθανθεί κάποιος καλοπροαίρεταος πολιτικά και ιδεολογικά τον κίνδυνο αυτόν, πρέπει να αγνοήσει όλα τα ιστορικά δεδομένα που προανέφερα. Βιώνοντας όμως αυτή την ιστορική πορεία του έθνους μας, πρέπει όλοι μας να μιλήσουμε και να προστατεύσουμε τα λαϊκά στρώματα από την ανασφάλεια που γενούν οι ιλιγγιώδεις αλλαγές της εποχής μας. Για το λόγο αυτό πιστεύω ότι πρέπει να χαιρετήσουμε με αυθεντική εθνική ειλικρίνεια τη θεσμική προσπάθεια που ξεκίνησε η σημερινή Πολιτεία για την ενσωμάτωση των μεταναστών στον εθνικό κορμό.
Ας θυμηθούμε τον Ελευθέριο Βενιζέλο που στις 15 Δεκεμβρίου 1914 μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, στη συζήτηση του νομοσχεδίου περί «διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσης εν τοις οθωμανικοίς και ισραηλιτικοίς σχολείοις» είχε πεί:
«Εάν θέλωμεν να εκμάθουν ταχέως οι αλλόγλωσσοι πληθυσμοί των νέων χωρών την ελληνικήν γλώσσαν πρέπει να διδαχθούν την λαλουμένην.».
Σήμερα, λοιπόν που ξαναθυμόμαστε το ξεκίνημα της εθνικής εξέγερσης του 1821 κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν πρέπει να σταθούμε αυτάρεσκα στη διαπίστωση της τότε ικανότητάς μας, σαν λαού να υπερασπίσει την Ελληνική Εθνική συνοχή. Πρέπει να αναλογισθούμε και πάλι ότι θεμέλιο του έθνους μας, εκτός από τη γλώσσα, τις κοινές παραδόσεις, τη φυλετική καταγωγή και τους δεσμούς αίματος είναι και η ειλικρινής αφομοίωση από το λαό μας των αρχών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης που πηγάζουν από το αρχαιοελληνικό ιδεώδες και μπολιάζονται από τις αρχές του Διαφωτισμού και της Ορθοδοξίας.
Πρέπει να πιστέψουμε ότι για την Ελλάδα που εμπιστεύεται τις δυνάμεις της και την ευφυΐα του λαού της, η ένταξη στον εθνικό κορμό όσων ξένων αποφάσισαν να συνδέσουν τις τύχες τους μαζί της είναι ζήτημα εθνικής αξιοπρέπειας.
Σας ευχαριστώ πολύ".
Γεώργιος Μάρκου, Δικηγόρος
*****************
ΚΑΙ ΤΩΡΑ Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ
Ἀξιότιμον Κύριον
Γεώργιον Β. Μάρκου
Δικηγόρον Πατρῶν
Μιαούλη, 79α
262 22 ΠΑΤΡΑΣ
Ἀγαπητέ μοι κ. Μάρκου,
Ἔλαβον τό κείμενον τῆς ὁμιλίας σας καί εὐχαριστῶ.
Μελετῶ ἐπισταμένως τό κείμενον τοῦτο, διακρατῶ εἰς τήν σκέψιν μου, τήν ἥν ἀπεκόμισα γνώμην κατά τήν ἐκφώνησιν τῆς ὁμιλίας σας ὡς ἀκροατής, ὅτε δηλαδή τό περιεχόμενον αὐτῆς δέν προσιδιάζει εἰς τόν ἱερόν χῶρον τῆς ἱστορικῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Λαύρας, ὅπου ἐξεφωνήθη ὡς «πανηγυρικός τῆς ἡμέρας λόγος» κατά τήν 25ην Μαρτίου.
Θά ἦτο μία πολύ καλή ὁμιλία διά νά ἐκφωνηθῇ εἰς μίαν ἑόρτιον σύναξιν εἴς τινα Αἴθουσαν τῆς Ἐπικρατείας, οὐχί ὅμως καί εἰς τόν αὐλόγυρον τῆς Ἁγίας Λαύρας!
Καί τοῦτο διότι ὁ προσερχόμενος ὡς προσκυνητής εἰς τόν χῶρον αὐτόν, προσέρχεται διά νά ἀποτίσῃ φόρον τιμῆς εἰς τήν Μονήν καί εἰς τούς Πρωτεργάτας τῆς Ἐπαναστάσεως, οἵτινες ἀπεφάσισαν τήν ἔναρξιν τοῦ ἐνόπλου Ἀγῶνος.
Ἑπομένως τά ὀνόματα τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, τοῦ Κερνίτσης Προκοπίου καί τῶν Ὀπλαρχηγῶν, τό Ἱερόν Λάβαρον, οἱ θυσίες τοῦ Κλήρου, ἡ προσφορά τῶν Ἱερῶν Μονῶν σέ ἔμψυχον ὑλικόν καί εἰς ἐφόδια, ἡ μοναδική προσφορά τοῦ ἱεροῦ Κλήρου διά τήν διατήρησιν τῆς ἐθνικῆς αὐτοσυνειδησίας εἰς τόν ἐπί 400 χρόνια ὑπόδουλον λαόν, δηλαδή ἐπί 33 γενεές κ.ἄ. ἀπετέλεσαν τό «Ἑλληνικόν θαῦμα» ὅπερ ἀπεκαλύπτερο ἐκεῖ εἰς τήν Ἁγίαν Λαύραν.
Αὐτά καί ἄλλα παρόμοια θά ἀνέμενε νά ἀκούσῃ ὁ προσκυνητής κατά τήν ἡμέραν ἐκείνην, διά νά ἀναχωρήσῃ ἐκεῖθεν μέ εὐγνωμοσύνην πρός τόν Θεόν, μέ περισσοτέραν ἀγάπην πρός τήν Ἐκκλησίαν, μέ περισσότερον σεβασμόν πρός τούς Μοναχούς καί τούς Κληρικούς!
Αὐτά θά ἠδύναντο νά ἀποτελέσουν τήν ἀνάπτυξιν τῆς συνοπτικῆς καί νεφελώδους ἀναφορᾶς σας, ὅπως διαλαμβάνεται εἰς τήν πρότασιν «… οἱ ἀμιγῶς ἑλληνικοί πληθυσμοί, πού ἦταν συγκροτημένοι σέ ἕναν ἑνιαῖο λαό … καί πλαισιωμένοι ἀπό μιά θαυμαστά ὠργανωμένη διοικητική καί ἐκκλησιαστική ἱεραρχία…» (σελ. 8).
Αὐτά ἀκριβώς τά στοιχεῖα συνειδητῶς ἀποσιωπᾶ καί παρακάμπτει ἡ ἀριστερόστροφη κουλτούρα τῆς ἐποχῆς μας, τήν ὁποίαν καί ὑμεῖς, ἐνσυνειδήτως ἤ ἀσυνειδήτως, ὑπηρετήσατε, ἐκφωνοῦντος τήν ἐπίμαχην ὁμιλίαν σας.
Αὐτά λοιπόν τά ἱστορικά στοιχεῖα, τά ὁποῖα ἔνιοι τῶν κατά καιρούς ὁμιλητῶν ἐνσυνειδήτως ἀγνοοῦν, ἡμεῖς εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νά ὑπερασπιζώμεθα, ἔστω καί ἄν τό ὄνομά μας κακοποιῆται διά τῶν στηλῶν τοῦ ἡμερησίου τύπου.
Ἐλᾶτε, λοιπόν, νά ἁλώσετε ἐκ τῶν ἔνδον τήν ἐκκλησιαστικήν Ἱεραρχίαν. Ἐλᾶτε νά ἐνταχθῆτε εἰς τάς τάξεις τοῦ ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ καί Ἱεροῦ Κλήρου. Ἐλᾶτε νά ἀναλάβετε τούς οἵακας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταύτης Ἐπαρχίας, ὥστε ἀνεξελέγκτως νά παρουσιάζετε τάς ἀπόψεις σας.
Ἕως τότε ὅμως ἡμεῖς, ταπεινοί καί ἄσημοι ὑπηρέται τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας, θά «φυλάττωμεν Θερμοπύλας»
Μετ’ εὐχῶν πατρικῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
Η ΕΠΙΜΑΧΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Διαπίστωση 4η:
Ο απελευθερωτικός πόλεμος έγινε ως το τέλος από ατάκτους αγωνιστές. Όλες οι προσπάθειες για τη συγκρότηση στρατού ευρωπαϊκού τύπου έπεσαν στο κενό. Οι επαναστάτες του 21, κατακτώντας την ελευθερία, αρνήθηκαν να υποταχθούν στη στρατιωτική πειθαρχία. Όλοι οι ηρωισμοί, όλες οι θυσίες ήταν εθελοντικές. Κίνητρο ο προσωπικός ενθουσιασμός, το φιλελεύθερο πάθος, η πατριωτική έξαρση. Αυτοί οι ασύντακτοι και απειθάρχητοι χωριάτες και θαλασσινοί κατατρόπωσαν τουρκικές στρατιές, αναχαίτισαν εισβολείς, εξόντωσαν οργανωμένα εχθρικά τμήματα, καταναυμάχησαν στόλους. Φαινόμενο μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία. Όπου εφαρμόσθηκε η ευρωπαϊκή μέθοδος πολέμου οδήγησε – σχεδόν πάντοτε – σε συμφορές. Από τη μάχη του Πέτα ως την μάχη του Ανάλατου.
Διαπίστωση 5η:
Η απελευθέρωση δεν κρίθηκε στα πεδία των μαχών, ούτε στα ευρωπαϊκά ανακτοβούλια με τα πρωτόκολλά και τις επεμβάσεις. Ήταν αποτέλεσμα της απέραντης καρτερίας του ελληνικού λαού, της ανεξάντλητης αντοχής του. Απερίγραπτο το δράμα των αμάχων. Ο χωριάτης έγινε ολοκαύτωμα. Τον καταδυνάστευαν εχθροί και φίλοι. Πολεμούσε ο ίδιος, πλήρωνε δοσίματα, έτρεφε τα στρατεύματα. Και από πάνω του έπαιρναν το υποζύγιο, τον έγδυναν, του άρπαζαν τη μπουκιά από το στόμα.
Ο λαός έφθασε στα όρια του ολοκληρωτικού αφανισμού, αλλά δεν έστερξε. Κανείς από τους ξένους δεν πίστευε στη νικηφόρα έκβαση του Αγώνα». Δεν έχω ούτε την ελάχιστη ελπίδα για ευνοϊκή λύση» έγραφε στις 22 Ιανουαρίου 1827 ο Hamilton στον αρμοστή των Επτανήσων Adams.
Αυτή η καρτερία, η μέχρι θανάτου αντίσταση του λαού, που είχε από χρόνια γκρεμίσει όλα τα γεφύρια συμβιβασμού με το χθεσινό δυνάστη έφερε, κάτω από την πίεση της φιλελληνικής, δηλαδή φιλελεύθερης επηρεασμένης από το κίνημα του Διαφωτισμού παγκόσμιας Κοινής Γνώμης, τη διεθνή συμφωνία για τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού έθνους. Μικρού, όμως σε έκταση και πληθυσμό και ανίσχυρου, ώστε να μην επηρεάσει την πολιτική των δυνάμεων απέναντι στην Τουρκία, και ολότελα ακίνδυνου για το Μεγάλο Ασθενή της Ανατολής, την οθωμανική αυτοκρατορία και τα εμποροναυτικά συμφέροντα των μεγάλων της εποχής. Μικρού έθνους και κυρίως εξαρτημένου και ελεγχόμενου.
Το μικρό αυτό όμως έθνος είχε άλλα σχέδια για το εαυτό του.
Πρώτα απ΄ όλα γιατί ήδη οι αμιγώς ελληνικοί πληθυσμοί που ήταν ήδη συγκροτημένοι σε έναν ενιαίο λαό, σε μια εθνότητα με γερούς υλικούς και πνευματικούς δεσμούς με ανώτερο πνευματικό πολιτισμό χωρίς ουσιαστική διακοπή, ενταγμένοι σε ένα μεγάλο συγκεντρωτικό κράτος και πλαισιωμένοι από μία θαυμαστά οργανωμένοι διοικητική και εκκλησιαστική ιεραρχία, ήταν φυσικό να απορροφήσουν στην μεγάλη τους πλειονότητα τα ετερόδοξα και πολιτικά ανοργάνωτα ξένα στοιχεία (Σλάβοι, Αλβανοί, Βλάχοι κ.λ.π), που κατά διαστήματα εισρέουν στις ελληνικές χώρες. Οποιαδήποτε και αν είναι η ανθρωπολογική σύνθεση των πληθυσμών των ελληνικών περιοχών στα διάφορα στάδια της ιστορίας, οποιοδήποτε και αν είναι το ποσοστό της συμβολής των γενετικά καθαρά ελληνικών φυλών στην ανθρωπολογική σύνθεση του ελληνικού λαού και η διάρκειά του ανά τους αιώνες, το βασικό και αναμφισβήτητο γεγονός είναι τούτο: με την ελληνική γλώσσα των ελληνικών φύλων ως κοινό όργανο, τα διάφορα στοιχεία του πληθυσμού των ελληνικών χωρών σχημάτισαν τον κοινό πολιτισμό που ονομάζεται ελληνικός και συγκροτήθηκαν έτσι σε ένα ενιαίο λαό, σε μία εθνότητα, που έδωσε στον εαυτό του το όνομα των Ελλήνων.
Ακόμη: αποφασιστικά στοιχεία του πολισμού αυτού –και ιδιαίτερα η ελληνική γλώσσα – τα οποία εξελίσσονται ανά του αιώνες χωρίς διακοπή και χωρίς να χάσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους, εξακολουθούν να έχουν την ίδια συνδετική και αφομοιωτική λειτουργία, ενσωματώνοντας στον ενιαίο αυτό λαό μεγάλο μέρος από τα ξένα στοιχεία, με τα οποία οι περιπέτειες της ιστορίας τον έφεραν κατά καιρούς σε επαφή. Οι Σλάβοι και οι Αλβανοί, και σε μικρότερο ποσοστό οι Βλάχοι, στίφη ανοργάνωτα αφομοιοθέντα με τη σειρά τους, μετέβαλαν βέβαια κατά κάποιο ποσοστό την αναλογία των διάφορων εθνολογικών στοιχείων του ελληνικού λαού, αλλά δεν μπόρεσαν να εκτοπίσουν τον Ελληνισμό, που εμφανίζεται από αιώνες πριν περισσότερο ως φορέας και ως έκφραση πολιτισμού, παρά ως αμιγής εθνολογική ομάδα, από τον ηγετικό του ρόλο και που εξακολουθεί να αποτελεί αντικειμενικά το βασικό στοιχείο ενός ενιαίου λαού πάντα με πλήρη συνείδηση της ενότητάς του.
Η συνέχεια αυτή του ελληνισμού ως λαού φαίνεται με την μεγαλύτερη ενάργεια στη ζωντανή ελληνική γλώσσα, που δεν εμφανίζει στη συνεχή της εξέλιξη καμμία εσωτερική επίδραση στην οργανική της δομή. Τα μόνα ξένα ίχνη στην ελληνική γλώσσα είναι μερικά λεξιλογικά δάνεια, που αναφέρονται κυρίως στη ποιμενική ζωή. Σημαντικό εδώ είναι ακόμη, το γεγονός ότι η βάση μερικών νεοελληνικών διαλέκτων δεν είναι η ελληνική κοινή, αλλά κατευθείαν οι αρχαίες διάλεκτοι – η δωρική για τα τσακώνικα, η ιωνική για τα ποντιακά. Σημαντικός άλλωστε αριθμός αρχαϊκών στοιχείων βρίσκεται και στις άλλες νεοελληνικές διαλέκτους. Την ίδια συνέχεια από την αρχαιότητα ως τα σήμερα εμφανίζει και το τοπωνυμικό των ελληνικών χωριών. Ο αριθμός των σλαβικών ή αλβανικών ή βλαχικών τοπωνυμίων, που δεν ανάγονται όλα στην εποχή των μεσαιωνικών εποικισμών – πολλά εμφανίζονται σε νεότερους χρόνους – σε σχέση με το πλήθος των καθαρά ελληνικών τοπωνυμίων, που μεγάλος αριθμός ανάγεται στην αρχαιότητα, είναι ελάχιστος. Οι λαογραφικές έρευνες και γενικότερα η μελέτη του βίου των Βυζαντινών και των Νέο-ελλήνων δείχνουν ολοένα και περισσότερο ότι πολλά στοιχεία λαϊκής λατρείας, τέχνης και γενικά κοινωνικής ζωής έχουν τις ρίζες τους στην ελληνική αρχαιότητα, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι εδώ δεν υπάρχουν και τα ίχνη των επιδράσεων των διαφόρων λαών, με τους οποίους ο Ελληνισμός ήρθε σε επαφή και των οπίων αφομοίωσε ένα μεγαλύτερο ή μικρότερο τμήμα.
Αλλά ας έλθουμε τώρα στις μέρες μας, στο σήμερα, στις προκλήσεις του καιρού μας και στις απαντήσεις που μας οδηγούν να τους δώσουμε τα συμπεράσματά μας από την ιστορική αναδρομή στην ελληνική επανάσταση του 1821.
Πρώτα απ’ όλα είναι μάλλον βαρετή η επανάληψη του συμπεράσματος ότι το «ελευθερία ή θάνατος» είναι δίλημμα με αποδεδειγμένη εγγραφή στο DNA της ψυχής του Έλληνα.
Και αυτό για δύο λόγους:
Πρώτον γιατί η μετά το 1821 στάση του λαού μας το έχει κάνει πια εθνικό κεκτημένο. Θυμίζω τον Οκτώβριο του 1940 και τα διάστικτα από πολέμιους της γερμανικής κατοχής Έλληνες, βουνά της χώρας μας κατά τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης.
Δεύτερον γιατί τίποτα δεν δείχνει ότι σήμερα, Μάρτιο του 2010, η Ελλάδα σαν τμήμα πλέον της ενωμένης Ευρώπης κινδυνεύει να χάσει την εθνική της ανεξαρτησία και θα χρειαστεί να πολεμήσει για να την ανακτήσει.
Μήπως όμως κινδυνεύει από κάτι άλλο;Κάτι που δυστυχώς επώνυμοι διαφόρων ειδών τολμούν να το εκφέρουν μεγαλόστομα και απειλητικά πολλές φορές;
Μιλάω για το «άσπιλο» και «αμόλυντο» της ελληνικότητάς μας, που τάχα θα κινδυνεύσει από τους οικονομικούς μετανάστες που ζουν εδώ και χρόνια μαζί μας.
Όμως για να αισθανθεί κάποιος καλοπροαίρεταος πολιτικά και ιδεολογικά τον κίνδυνο αυτόν, πρέπει να αγνοήσει όλα τα ιστορικά δεδομένα που προανέφερα. Βιώνοντας όμως αυτή την ιστορική πορεία του έθνους μας, πρέπει όλοι μας να μιλήσουμε και να προστατεύσουμε τα λαϊκά στρώματα από την ανασφάλεια που γενούν οι ιλιγγιώδεις αλλαγές της εποχής μας. Για το λόγο αυτό πιστεύω ότι πρέπει να χαιρετήσουμε με αυθεντική εθνική ειλικρίνεια τη θεσμική προσπάθεια που ξεκίνησε η σημερινή Πολιτεία για την ενσωμάτωση των μεταναστών στον εθνικό κορμό.
Ας θυμηθούμε τον Ελευθέριο Βενιζέλο που στις 15 Δεκεμβρίου 1914 μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, στη συζήτηση του νομοσχεδίου περί «διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσης εν τοις οθωμανικοίς και ισραηλιτικοίς σχολείοις» είχε πεί:
«Εάν θέλωμεν να εκμάθουν ταχέως οι αλλόγλωσσοι πληθυσμοί των νέων χωρών την ελληνικήν γλώσσαν πρέπει να διδαχθούν την λαλουμένην.».
Σήμερα, λοιπόν που ξαναθυμόμαστε το ξεκίνημα της εθνικής εξέγερσης του 1821 κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν πρέπει να σταθούμε αυτάρεσκα στη διαπίστωση της τότε ικανότητάς μας, σαν λαού να υπερασπίσει την Ελληνική Εθνική συνοχή. Πρέπει να αναλογισθούμε και πάλι ότι θεμέλιο του έθνους μας, εκτός από τη γλώσσα, τις κοινές παραδόσεις, τη φυλετική καταγωγή και τους δεσμούς αίματος είναι και η ειλικρινής αφομοίωση από το λαό μας των αρχών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης που πηγάζουν από το αρχαιοελληνικό ιδεώδες και μπολιάζονται από τις αρχές του Διαφωτισμού και της Ορθοδοξίας.
Πρέπει να πιστέψουμε ότι για την Ελλάδα που εμπιστεύεται τις δυνάμεις της και την ευφυΐα του λαού της, η ένταξη στον εθνικό κορμό όσων ξένων αποφάσισαν να συνδέσουν τις τύχες τους μαζί της είναι ζήτημα εθνικής αξιοπρέπειας.
Σας ευχαριστώ πολύ".
Γεώργιος Μάρκου, Δικηγόρος
*****************
ΚΑΙ ΤΩΡΑ Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ
Ἀξιότιμον Κύριον
Γεώργιον Β. Μάρκου
Δικηγόρον Πατρῶν
Μιαούλη, 79α
262 22 ΠΑΤΡΑΣ
Ἀγαπητέ μοι κ. Μάρκου,
Ἔλαβον τό κείμενον τῆς ὁμιλίας σας καί εὐχαριστῶ.
Μελετῶ ἐπισταμένως τό κείμενον τοῦτο, διακρατῶ εἰς τήν σκέψιν μου, τήν ἥν ἀπεκόμισα γνώμην κατά τήν ἐκφώνησιν τῆς ὁμιλίας σας ὡς ἀκροατής, ὅτε δηλαδή τό περιεχόμενον αὐτῆς δέν προσιδιάζει εἰς τόν ἱερόν χῶρον τῆς ἱστορικῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Λαύρας, ὅπου ἐξεφωνήθη ὡς «πανηγυρικός τῆς ἡμέρας λόγος» κατά τήν 25ην Μαρτίου.
Θά ἦτο μία πολύ καλή ὁμιλία διά νά ἐκφωνηθῇ εἰς μίαν ἑόρτιον σύναξιν εἴς τινα Αἴθουσαν τῆς Ἐπικρατείας, οὐχί ὅμως καί εἰς τόν αὐλόγυρον τῆς Ἁγίας Λαύρας!
Καί τοῦτο διότι ὁ προσερχόμενος ὡς προσκυνητής εἰς τόν χῶρον αὐτόν, προσέρχεται διά νά ἀποτίσῃ φόρον τιμῆς εἰς τήν Μονήν καί εἰς τούς Πρωτεργάτας τῆς Ἐπαναστάσεως, οἵτινες ἀπεφάσισαν τήν ἔναρξιν τοῦ ἐνόπλου Ἀγῶνος.
Ἑπομένως τά ὀνόματα τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, τοῦ Κερνίτσης Προκοπίου καί τῶν Ὀπλαρχηγῶν, τό Ἱερόν Λάβαρον, οἱ θυσίες τοῦ Κλήρου, ἡ προσφορά τῶν Ἱερῶν Μονῶν σέ ἔμψυχον ὑλικόν καί εἰς ἐφόδια, ἡ μοναδική προσφορά τοῦ ἱεροῦ Κλήρου διά τήν διατήρησιν τῆς ἐθνικῆς αὐτοσυνειδησίας εἰς τόν ἐπί 400 χρόνια ὑπόδουλον λαόν, δηλαδή ἐπί 33 γενεές κ.ἄ. ἀπετέλεσαν τό «Ἑλληνικόν θαῦμα» ὅπερ ἀπεκαλύπτερο ἐκεῖ εἰς τήν Ἁγίαν Λαύραν.
Αὐτά καί ἄλλα παρόμοια θά ἀνέμενε νά ἀκούσῃ ὁ προσκυνητής κατά τήν ἡμέραν ἐκείνην, διά νά ἀναχωρήσῃ ἐκεῖθεν μέ εὐγνωμοσύνην πρός τόν Θεόν, μέ περισσοτέραν ἀγάπην πρός τήν Ἐκκλησίαν, μέ περισσότερον σεβασμόν πρός τούς Μοναχούς καί τούς Κληρικούς!
Αὐτά θά ἠδύναντο νά ἀποτελέσουν τήν ἀνάπτυξιν τῆς συνοπτικῆς καί νεφελώδους ἀναφορᾶς σας, ὅπως διαλαμβάνεται εἰς τήν πρότασιν «… οἱ ἀμιγῶς ἑλληνικοί πληθυσμοί, πού ἦταν συγκροτημένοι σέ ἕναν ἑνιαῖο λαό … καί πλαισιωμένοι ἀπό μιά θαυμαστά ὠργανωμένη διοικητική καί ἐκκλησιαστική ἱεραρχία…» (σελ. 8).
Αὐτά ἀκριβώς τά στοιχεῖα συνειδητῶς ἀποσιωπᾶ καί παρακάμπτει ἡ ἀριστερόστροφη κουλτούρα τῆς ἐποχῆς μας, τήν ὁποίαν καί ὑμεῖς, ἐνσυνειδήτως ἤ ἀσυνειδήτως, ὑπηρετήσατε, ἐκφωνοῦντος τήν ἐπίμαχην ὁμιλίαν σας.
Αὐτά λοιπόν τά ἱστορικά στοιχεῖα, τά ὁποῖα ἔνιοι τῶν κατά καιρούς ὁμιλητῶν ἐνσυνειδήτως ἀγνοοῦν, ἡμεῖς εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νά ὑπερασπιζώμεθα, ἔστω καί ἄν τό ὄνομά μας κακοποιῆται διά τῶν στηλῶν τοῦ ἡμερησίου τύπου.
Ἐλᾶτε, λοιπόν, νά ἁλώσετε ἐκ τῶν ἔνδον τήν ἐκκλησιαστικήν Ἱεραρχίαν. Ἐλᾶτε νά ἐνταχθῆτε εἰς τάς τάξεις τοῦ ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ καί Ἱεροῦ Κλήρου. Ἐλᾶτε νά ἀναλάβετε τούς οἵακας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταύτης Ἐπαρχίας, ὥστε ἀνεξελέγκτως νά παρουσιάζετε τάς ἀπόψεις σας.
Ἕως τότε ὅμως ἡμεῖς, ταπεινοί καί ἄσημοι ὑπηρέται τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας, θά «φυλάττωμεν Θερμοπύλας»
Μετ’ εὐχῶν πατρικῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
Η ΕΠΙΜΑΧΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Πρός
α) Πανοσιολ. Ἀρχιμανδριτήν
π. Φιλάρετον
Κωνσταντακόπουλον
Καθηγούμενον Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Λαύρας
β)
Ἀξιότιμον Κύριον
Γεώργιον Λαζουρᾶν
Δήμαρχον Καλαβρύτων
250 01
ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
Διά τοῦ παρόντος σᾶς γνωρίζομεν ὅτι πολύ ἐθλίβημεν ἀπό τόν ὁμιλητήν τῆς ἑορτῆς 25ης Μαρτίου 1821 εἰς Ἁγίαν Λαύραν. Ἐάν δέν προέβαινεν εἰς ἀναφοράν περί τῆς Διακηρύξεως τοῦ Π. Πατρῶν Γερμανοῦ οὐδόλως θά ἠκούετο τό ὄνομα τοῦ Πρωτεργάτου τῶν γεγονότων εἰς τήν Ἱστορικήν Μονήν τῆς Ἁγίας Λαύρας.
Ἐξ ἄλλου οἱ ἀπόψεις τοῦ ὁμιλητοῦ περί τῶν οἰκονομικῶν μεταναστῶν κρίνονται ὑφ’ ἡμῶν ὅλως ἀπαράδεκτοι! Οὐδεμίαν σχέσιν μέ τά γεγονότα τῆς ἐθνικῆς ἐξεγέρσεως.
Κατόπιν τούτου ἐφ’ ἑξῆς ἡ ἐπιλογή τοῦ ὁμιλητοῦ εἰς τήν ἑορτήν τῆς 25ης Μαρτίου εἰς Ἁγίαν Λαύραν θά γίνεται ὑπό τοῦ Ἡγουμενοσυμβουλίου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.
Ἡ ἐφαρμογή τοῦ μέτρου θά ἀρχίσῃ ἀπό τοῦ ἑπομένου ἔτους (2011).
Ἐπί δέ τούτοις διατελοῦμεν μετά πάσης τιμῆς καί εὐχῶν ἐν Κυρίῳ
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ:
Γραφεῖον κ. Νομάρχου Ἀχαΐας
Πανεστημίου 254
264 43 ΠΑΤΡΑΣ