Ο ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
_____Και στο Αίγιο, όπως και στη υπόλοιπη Ελλάδα. γιορτάσαμε την εποποιΐα του ΟΧΙ. Αυτό βέβαια δεν είναι είδηση! Είναι όμως μια εισαγωγή για να εξάρουμε το γεγονός, ότι στο Αίγιο κατά την ημέρα της εορτής, εκεί στο Ηρώο της πόλεως, η εκπαιδευτικός κα Φρειδερίκη Κοσμά εξεφώνησε ένα μνημειώδη πανηγυρικό λόγο, μάλιστα δε με την εξαιρετική προφορά και την χαρισματική ανάγνωσή του άγγιξε όλων των ακροατών τις καρδιές.
______Από την καλή Εκπαιδευτικό μας ζητήσαμε την άδεια να αναρτήσουμε την ομιλία της στον ιστότοπό μας. Παραθέτουμε, λοιπόν, το κείμενο και συγχαίρουμε από καρδίας την κα Κοσμά για την πολύτιμη προσφορά της στην πόλη μας.
+ Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ & ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
1η Νοεμβρίου 2οο8
***************************
Είναι πάντα δύσκολο να δώσει κανείς με λόγια εκεῖνο που νιώθει στην καρδιά του, και είναι χίλιες φορές πιο δύσκολο, όταν αυτό που νιώθει είναι τόσο μεγάλο και τόσο δυνατό, που τα λόγια δεν το χωρούν.
Ιερή συγκίνηση κατέχει σήμερα τις ψυχές μας.
Μια μεγάλη επέτειο γιορτάζουμε, ένα σταθμό της ιστορίας μας, φωτεινό και ολόχρυσο, πανηγυρίζουμε. Μια λάμψη ακόμα κι ένα υπέροχο μεγαλείο, μέσα στα τόσα της πατρίδας μας, θαυμάζουμε. Γιορτάζουμε την εποποιΐα που έγραψαν πάνω στις κορφές της Πίνδου οι μαχητές του '40. Γιορτάζουμε το <<ΟΧΙ> , το μοναδικό και το ασύγκριτο, που δείχνει το μεγαλείο και τη δύναμη της φυλής μας, την τόλμη και την περηφάνεια που κρύβει μέσα της η αθάνατη ελληνική ψυχή.
Γιορτάζουμε τη χρυσή σελίδα που πρόσθεσαν στην ιστορία μας τα δοξασμένα φανταράκια μας. Γιορτάζουμε το αξέχαστο, το μεγάλο, το δαξασμένο '40 , τη νέα δόξα, τη νέα τιμή, το καινούριο διαμάντι, που οι ήρωές μας δημιούργησαν με τη θυσία τους.
Γιορτάζουμε θα πει, τιμούμε καί θαυμάζουμε.
Τιμούμε όσους έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά της πατρίδας μας. Τιμούμε κι όσους ἀγωνιστές βρίσκονται σήμερα ανάμεσά μας. Θαυμάζουμε τη δύναμη και το ψυχικό σθένος αυτών που τόλμησαν ν' αντιτάξουν το θρυλικό <<ΟΧΙ>>, που το βροντοφώναξαν εκείνες τις μέρες του '40, όταν μια Ευρώπη ολόκληρη, κείτονταν κιόλας στον τάφο.
Μέσα σε δυο εβδομάδες άψυχο κουφάρι η Πολωνία κι ευθύς με την ίδια τύχη το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Γαλλία, η Δανία, η Νορβηγία, η Τσεχοσλοβακία και η Ουγγαρία, ενώ η Αγγλία εξουθενωμένη, περίμενε από στιγμή σε στιγμή την απόβαση του εχθρού στα εδάφη της.
Κι εμείς προσπαθούμε κάθε χρόνο, αυτή τη μέρα, με τα φτωχά και χιλοειπωμένα λόγια μας, να μιλήσουμε για τη σημασία της σημαντικότερης μέρας της νεώτερης ιστορίας μας. Να αραδιάσουμε ονόματα και χρονολογίες. Να αναφέρουμε βουνά και Πολιτείες ή να ζητήσουμε τη βοήθεια των αριθμών.
Τόσοι εμείς, τόοσοι οι εχθροί, τόσα τα δικά μας τουφέκια τόοσα τα δικά τους τα τανκς, τα βομβαρδιστικά !
Μα το '40 δεν είναι μονάχα αριθμοί.
Ίσα - ίσα. Αν κάτι εξευτελίστηκε, καταφρονέθηκε και περιγελάστηκε πιο πολύ, είναι οι αριθμοί και η λογική τους, που τσαλαπατήθηκαν για πρώτη φορά, αφού έθνη πανέδοξα, με πλούτη κι εκατομμύρια μαχητές συντρίφτηκαν μέσα σε λίγες ημέρες.
Δεν ήταν οι αριθμοί που ξεσήκωσαν το λαό μας, που σύντριψαν τη φωτιά και το ατσάλι. Κάτι άλλο πρέπει να ήταν.
Ήταν αυτό που λέμε ελληνική ψυχή, αυτό που λέμε Μαραθώνα, Σαλαμίνα, θερμοπύλες, Κολοκοτρώνη, Μπουμπουλίνα και Διάκο, πατρίδα, θρησκεία και οικογένεια.
Αλλά ας αφήσουμε τη φαντασία μας να τρέξει μερικά χρόνια πίσω και να δούμε τη βαριά ατμόσφαιρα που επικρατεί στην Ευρώπη, να δούμε το φόβο και την απογοήτευση που πλανιέται εδώ.
Από τον Ατλαντικό μέχρι τη γαλανή Μεσόγειο αίμα και φρίκη και θάνατος. Οι πανίσχυρες σιδερόφραχτες μεραρχίες, που είχαν κάνει σημαία τους το φόνο, είχαν ρίξει λάσπη καί ντροπή στο πρόσωπο του 20ου αιώνα, στο πρόσωπο του πολιτισμού.
Η Ελλάδα μας στην άκρη της Ευρώπης γνωρίζει τη μοίρα της, μα ξέρει και το καθήκον της.
Εκείνες τις ίδιες ώρες του '40, λες και μέσα στο μεθύσι του φόνου την είχαν ξεχάσει, απόμεινε μια άκρη γης, που δεν είχε ακόμη προσκυνήσει. Μια άκρη ασήμαντης και φτωχικής γης, που την κατοικούσαν μια χούφτα άνθρωποι, δεν είχε σκύψει ακόμη το κεφάλι. Κι ήρθε η ώρα της.
Πρώτο φοβερό χτύπημα ο άνανδρος τορπιλισμός της <<ΕΛΛΗΣ>>, τη μέρα που τιμούσε ευλαβικά τη <<ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗ>> μέσα στο λιμάνι της Τήνου. Άρα να η πρώτη προειδοποίηση του πολεμικού εγκέλαδου απ' τα μαυρισμένα συντρίμμια του Βορρά.
Η Ιταλία, σκέλος του άξονα, αναλαμβάνει την κατάκτηση των Βαλκανίων, που με την Κρήτη θα αποτελέσουν τη γέφυρα για τη Μέση Ανατολή.
Ενθουσιασμένοι οι Ιταλοί και μεθυσμένοι από τις πρώτες τους νίκες, προχωρούν ακάθεκτοι. Τα βαλκανικά κράτη καταρρέουν το ένα μετά το άλλο. Σε λίγες ημέρες βρίσκονται στ' ἀλβανικά σύνορα. Ζήτημα ωρών σκέφτονται και η κατάκτηση της Ελλάδας.
Χρόνος : 1940. Ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου.
Τόπος : Η Αθήνα.
Ο Ιταλός πρέσβυς Γκράτσι ἀποδίδει στον Έλληνα πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά ένα αλαζονικό τηλεγράφημα που μιλούσε για <<άνευ όρων>> υποταγή της χώρας μας στους Ιατλούς. <<ΟΧΙ>> απάντησε κι ο ελληνικός λαός λιτά και ἀγέρωχα.
<<ΟΧΙ>> όπως <<μολών λαβέ>>, όπως <<ελευθερία ή θάνατος>>, όπως προστάζει η περηφάνεια, η λεβεντιά και η ιστορία μας.
Το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν της ελληνικής ραδιοφωνίας το πρωϊνό της 28ης Οκτωβρίου αναστάτωσε όλους, όχι από φόβο και τρόμο, αλλά από πυρετό ενθουσιασμού.
Όλοι είναι βιαστικοί. Τρέχουν να προλάβουν να φτάσουν, να φτάσουν γρήγορα στο μέτωπο μ' οποιοδήποτε μέσο, να πολεμήσουν σαν τους δοξασμένους προγόνους τους, να υπερασπίσουν την τιμή και την αξιοπρέπεια της πατρίδος τους.
Είναι αγαθό πολύτιμο η λευτεριά και μεγάλο.
Νιώθουν ακόμη τη θαλπωρή του χεριού της μάνας που φίλησαν στα χείλη τους, που σαν νέα Σπαρτιάτισσα και με το χαμόγελο στο στόμα τους έδωσε την ευχή της να γυρίσουν νικητές. Κρατούν στον κόρφο τους σαν μαργαριτάρια τα φιλιά του αποχαιρετισμού των παιδιών τους, των αδελφών τους, των γυναικών τους. Αφήνουν πίσω τους τόσες αγάπες δυνατές και ποικιλόμορφες. Όμως πιο ψηλά βρίσκεται η αγάπη για την πατρίδα.
Και πάνω κει στης Πίνδου μας τις κορφές τα ιταλικά στρατεύματα έπαθαν αληθινή πανωλεθρία απ' το Δαβάκη και τα παλικάρια του. Εκεί στα φαράγια, στους κρημνούς και τις λαγκαδιές, στις κορφές τις απάτητες, γράφτηκε μια καινούρια ολόχρυση σελίδα της ιστορίας μας. Δεν πολεμούσαν άνθρωποι. Πολεμούσαν λιοντάρια, ανίκητα καί άφοβα. Και δεν είχαν ν' αντιμετωπίσουν μόνο τις σφαίρες και τα κανόνια των εχθρών. Χειμώνας βαρύς τους βρήκε μ' ελάχιστα εφόδια στις παγωμένες κορφές της Ηπείρου. Ο ανεφοδιασμός πολλές φορές ήταν αδύνατος. ΟΙ Ηπειρώτισσες όμως, άξιες κόρες της Τζαβέλαινας, κουβαλούσαν στην πλάτη τους εφόδια και ζεστά ρούχα. Αψηφούσαν τις κακουχίες, το φόβο και το κρύο, γιατί είχαν μέσα τους τη φλόγα της λευτεριάς που ζέσταινε την αδάμαστη ψυχή τους.
Δε νικιέται ένας λαός που κι οι γυναίκες πολεμούν σαν άνδρες, που κι οι γυναίκες δείχνουν με το παράδειγμά τους το δρόμο του χρέους. Κι ο ηρωϊκός τους αγώνας δικαιώνεται. Με τη θυελλώδη ορμή τους τα φανταράκια μας και τη ζωογόνα ιαχή <<ΑΕΡΑ>>, σταματούν την προέλαση των Ιταλών, μεταβάλλουν τ' άρματά τους σε συντρίμμια, τους τρέπουν σε φυγή και σκορπίζουν το φως της νίκης.
Σε κάθε κορφή ανεμίζει ένα φλάμπουρα της τιμής και της δόξας. Μπαίνουν νικητές στη Βόρεια Ήπειρο. Καταλαμβάνουν την Κορυτσά, τό Μοράβα, τό Ιβάν, τη Μοσχόπολη, τό Πόγραδετσ, την Πρεμετή, τους Αγίους σαράντα, το Δέλβινο, το Αργυρόκαστρο, τη Χειμάρρα, την Κλεισούρα.
Αυτή ήταν και θα είναι πάντοτε η μοίρα της Ελλάδας. Να υψώνει τρόπαια νίκης, να προσφέρει ολοκαυτώματα κι εκατόμβες θυσιών, να μεγαλουργεί, να πρωτοστατεί στους αγώνες για κάθε ωραίο κι αληθινό, να τολμά εκεί που δεν τολμούν οι άλλοι και νά σέρνει το ξίφος της μπροστά απ'τα πανανθρώπινα ιδανικά.
Έκπληκτος όλος ο κόσμος παρακολουθεί την εξέλιξη των γεγονότων και θεωρεί τη νίκη των Ελλήνων έν θαύμα. Δίκαια χαρακτηρίστηκε αυτή η ελληνική νίκη, σαν νίκη όλης της Ευρώπης, γιατί είχε τεράστια σημασία για την περαιτέρω εξέλιξη του πολέμου. Καθυστέρησε έξι ολόκληρους μήνες την προέλαση του άξονα. Το χρόνο αυτό οι Μεγάλες Δυνάμεις μπόρεσαν να συνέλθουν, να αναδιοργανωθούν και να αντιμετωπίσουν μελλοντικές επιθέσεις. Ωφελήθηκαν κυρίως οι Βρατανοί και οι Αιγύπτιοι, αλλά περισσότερο οι Ρώσοι, αφού καθυστέρησε για δυο ολόκληρους μήνες η επιχείρηση <<Μπαρμπαρόσα>>, η γερμανική δηλαδή επίθεση στη Ρωσία με αποτέλεσμα οι Ρώσοι να προετοιμαστούν καλύτερα και τελικά να νικήσουν, πράγμα που καθόρισε την τελική έκβαση του πολέμου.
Καί οι ραδιοφωνικοί σταθμοί του κόσμου στέλνουν μηνύματα, Ύμνους στους άξιους προγόνους μας, απογόνους της Μεγάλης Ελλάδας όπως :<<Πολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και νικήσατε. Μικροί εναντίον Μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν είναι δυνατόν να γίνει αλλιώς, γιατί είστε Έλληνες. Κερδίσαμε χρόνο για να αμυνθούμε. Ως σύμμαχοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε>>.
ΟΙ Ιταλοί συγκεντρώνουν τώρα τις ελπίδες τους στη μεγάλη εαρινή επίθεση με τον αρχιστράτηγο Καβαλέρο. Το αποτέλεσμα ακριβώς ίδιο. Φοβερή καταστροφή. Είναι ισχυρότατη η ελληνική αντίσταση.
Μπροστά στη συντριβή του άξονα ο Χίτλερ αναγκάζεται να παραμερίσει άλλες προτεραιότητες κι επενέβη στα Βαλκάνια. Αυτοί οι παντοδύναμοι, οι χορτασμένοι, ζήλεψαν το δικό μας καρβέλι. Αυτοί που σώριασαν βουνά τους νεκρούς κι έκαψαν και γκρέμισαν και βασάνισαν ζήλεψαν τα δικά μας καλύβια. Μύρισαν και το δικό μας αίμα.
Έτσι χωρίς καμιά αιτία κι αφορμή τα φοβερά γερμανικά στούκας έσπειραν τον όλεθρο και την καταστροφή στις μεγάλες ελληνικές πόλεις και έντυσαν στα μαύρα τόσες μάνες κι άφησαν ορφανά τόσα παιδιά κι οδήγησαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης τόσους νέους και νέες.
Στην αρχή μας έπνιξε η οργή και η αγανάκτηση, που γρήγορα όμως έγινε σαρκασμός και περίγελως.
Έτσι είμαστε εμείς οι μικροί. Ίδια παιδιά ! Το γλεντούμε κι ο πόλεμος γίνεται τραγούδι.
Οι εχθροί πατούν τα άγια κι αιματοβαμμένα χώματά μας στις 6 Απριλίου 1941.
Οι Έλληνες φαντάροι είναι και πάλι εκεί για ν' ἀντιμετωπίσουν έναν ακόμη ισχυρότερο αντίπαλο. Και σε μια έσχατη υπερένταση των δυνάμεών τους, αντιμετωπίζουν το Χότλερ στο Ρούπελ και στ'άλλα μακεδονικά οχυρά.
Ο κόσμος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα την τιτάνια πάλη του λαού μας. Η στρατιωτική ήττα ήρθε τώρα αναπόφευκτα. Οι Γερμανοί κατόρθωσαν να παρακάμψουν τις αμυντικές μας γραμμές και μπήκαν στη Θεσσαλονίκη μας. Το μέτωπο της Αλβανίας κατέρρευσε κι ο αγκυλωτός υψώθηκε στην Ακρόπολη. Η τελευταία μάχη δόθηκε στην Κρήτη, όπου οι κρητικοί, άοπλοι κι ακέφαλοι, έδωσαν τον υπερ πάντων αγώνα, ώστε να μπορούν να φωνάζουν στις μαντινάδες τους : <<Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη>>.
Αρχίζουν τα μαύρα χρόνια της Κατοχής και η Ζώρζ Σαρρή βάζει τα ρήματα να παραβγούνε στο τρέξιμο.
Το <<ΠΕΙΝΑΩ>> τερματίζει πρώτο, δεύτερο ακολουθεί τό <<ΚΡΥΩΝΩ>>, τρίτο το <<ΦΟΒΑΜΑΙ>> και σε μεγάλη απόσταση το <<ΠΟΝΑΩ>>, το <<ΜΙΣΩ>>, το <<ΑΓΑΠΩ>>. Το <<ΓΕΛΩ>>, ξεφτίδι, ούτε που ξεκίνησε από την αφετηρία. Παντού συμφορές, όλο συμφορές.
Ο αγώνας όμως του ελληνικού λαού για λευτεριά δε σταματά. Οι στιγμές είναι τραγικές. Στις δύσκολες αυτές ώρες οργανώθηκε η εθνική μας αντίσταση και κινητοποίησε το λαό, του ξανάδωσε την πίστη στη νίκη και τον ενθάρρυνε ν'αγωνιστεί ηρωικά.
Γίνονταν μαχητικές διαδηλώσεις στις πόλεις, οργανώσεις για την αντιμετώπιση της πείνας και τή φυγάδευση καταδιωκώμενων αγωνιστών και τέλος σκληρός αντάρτικος αγώνας στα βουνά.
Χιλιάδες έπεσαν σ'αυτόν τον αγώνα, όμως οι κατακτητές δεν πήραν ανάσα. τα έξυπνα χτυπήματα των αντιστασιακών απελευθέρωσαν όλη σχεδόν την ύπαιθρο και πολλές ακόμη πόλεις. Και σιγά-σιγά δημιουργήθηκε μια λεύτερη Ελλάδα που οργανώθηκε.
Οι αγωνιστές του '40 δίδαξαν με τις πράξεις τους ότι η νίκη δεν ανήκει πάντα στους πολλούς. Ανήκει σ' αὐτούς που έχουν δίκιο, σ'αὐτούς που έχουν τη δύναμη ν'αψηφούν το θάνατο και να προσφέρουν τη ζωή τους ποτίζοντας με το αίμα τους το δέντρο της λευτεριάς. Ανήκει σ'αυτούς που κι ο κατακτητής ακόμη παραδέχεται την ανδρεία και τη λεβεντοσύνη τους και την ομολογεί δημόσια, όπως έκανε ο Χίτλερ.
<<Χάριν της ιστορικής δικαιοσύνης είμαι υποχρεωμένος να διαπιστώσω ότι από τους αντιπάλους, οι οποίοι μας αντιμετώπισαν, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε ομοίως με παράτολμο θάρρος και με υψίστη περιφρόνηση προς το θάνατο>>.
Αυτή η ομολογία όμως δεν είναι ισχυρή να σβήσει από τη μνήμη κάθε Έλληνα τους 400.000 ξύλινους σταυρούς που στήθηκαν, τα χιλιάδες πόδια που έγιναν ξύλινα, τις χιλιάδες μονάδες που μαυροφορέθηκαν και τα χιλιάδες παιδιά που ορφάνεψαν ή πέθαναν από την πείνα και το κρύο.
Δεν πρέπει λοιπόν να ξεχνούμε ότι έχουμε υπέροχο παρελθόν και μια ιστορία ολοζώντανη, ότι είμαστε φορείς μιας ιερής παράδοσης και κληρονόμοι ενός μοναδικού μεγαλείου, ότι είμαστε οι απόγονοι των ηρώων που έφυγαν από το πρόσκαιρο παρόν και κατοίκησαν στον ανέσπερο κόσμο της δόξας, που μας χάρισαν τον ιδρώτα τους και το αίμα τους, γόνιμα και πλούσια δώρα.
Δικό μας χρέος είναι να σκύψουμε για λίγο στη θυσία τους και να κρατήσουμε ό,τι είναι χρήσιμο για το δικό μας καθημερινό αγώνα. Να φωνάξουμε πάλι αντρειωμένο το <<ΟΧΙ>> μας. <<ΟΧΙ>> στη βία, <<ΟΧΙ>> στην αδικία, <<ΟΧΙ>> στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. <<ΟΧΙ>> στα συμφέροντα των τάχα τρανών και δυνατών, <<ΟΧΙ>> στη φτώχεια των λαών.
Αυτή τη μέρα όμως πρέπει να δούμε ο ένας τον άλλον με αγάπη. Ν'αφήσουμε στην άκρη τις διχόνιες και τα μίση, γιατί όλοι μας αποτελούμε μόρια ενός συνόλου που είμαστε απαραίτητοι στο έργο της προκοπής αυτής της χώρας.
Ας γιορτάσουμε ενωνμένοι τη γιορτή της ελευθερίας μας, μια γιορτή που αποτελεί σταθμό και ξεκίνημα στην ιστορία του έθνους μας. Ας μην ξεχνούμε ότι η μοίρα του τόπου μας είναι ν'αντιμετωπίζουμε εχθρούς κι ας είμαστε πάντα έτοιμοι στις δύσκολες στιγμές της πατρίδας μας να φανούμε άξιοι απόγονοι των Μεγάλων μας Προγόνων, της λαμπρής μας ιστορίας και του δοξασμένου παρελθόντος μας. Κι αν κάποτε αναστηθεί μπροστά μας ένα νέο '40, ξανά με ένα <<ΟΧΙ>> θα απαντήσουμε.
Μαζί μέ όλο το έθνος, ας στρέψουμε κι εμείς με ιερή συγκίνηση τη σκέψη μας σ' αυτούς κι ας τους προσφέρουμε την άπειρη ευγνωμοσύνη μας. Ας γονατίσουμε όλοι νοερά στούς τάφους τους και ας τους ψιθυρίσουμε τον ὀρκο μας :
Αθάνατοι Νεκροί
Η θυσία σας, το μεγαλείο και η δόξα σας θα μείνουν αιώνια στη μνήμη μας. Οι πράξεις σας θα είναι ο φάρος που θα φωτίζει και θα παραδειγματίζει εμάς και τα παιδιά μας. Την Ελλάδα μας θα την κρατήσουμε πάντοτε ΜΕΓΑΛΗ καί
Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Η
κι αντί για νεκρολούλουδα ακούστε τα λόγια του ποιητή :
<< Σε πλάκες από μάρμαρο της Πάφου μεγάλη, λαξεμένη Ωδή Πινδάρου πρέπει σ' Εσάς, αψηφητές του χάρου που στης Πίνδου κάθε κώχη εγράψατε με το αίμα σας το <<ΟΧΙ>>.
Σας ευχαριστώ