Ένα Ταξίδι στη Βουδαπέστη
18-22 Ιανουαρίου 2016
Με
την βοήθεια του Θεού βρεθήκαμε για λίγες ημέρες στη Βουδαπέστη για ξεκούραση
και γνωριμία με το ελληνικό στοιχείο το οποίο φέρει τις ρίζες του από τα πολύ
παλιά χρόνια, εκεί που Έλληνες μετανάστες μεγαλούργησαν και άφησαν το στίγμα
τους για αιώνες μετά.
Η Βουδαπέστη ήταν ο δεύτερος μεγάλος
προορισμός, μετά την Βιέννη των ξενιτεμένων Ελλήνων στην μεγάλη αποδημία προς
τις περιοχές της Αυστροουγγαρίας. Η φιλόξενη πρωτεύουσα της Ουγγαρίας δέχτηκε
πολλούς Έλληνες αρχικά ως μετανάστες και αργότερα ως βασικούς παράγοντες της
κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας της πόλης.
Οι πιο πολλοί Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στην όμορφη πολιτεία του
Δούναβη κατάγονταν από την Δυτική Μακεδονία και ειδικότερα από την Κοζάνη, τη Σιάτιστα
την Καστοριά, την Βέροια.
Στο προαύλιο της ορθόδοξης εκκλησίας
της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πέστη τα επιτύμβια των νεκρών μεταναστών
διαλαλούν την καταγωγή τους, την γενέτειρά τους, με το παράπονο ότι πέθαναν
ξένοι στην ξένη γη.
Οι απόδημοι Έλληνες εργάστηκαν στην
Ουγγαρία ως έμποροι, αλλά κυρίως ως ενοικιαστές μεγάλων γεωργικών εκτάσεων και
κτημάτων και αργότερα ως ιδιοκτήτες των.
Οι Έλληνες μετανάστες αναπτύχθηκαν
πνευματικά και οικονομικά στη Βουδαπέστη, που την αναγνώριζαν ως δεύτερη πατρίδα
τους. Άρχισαν να φτάνουν στην Ουγγαρία
μετά το 1600, ως διερχόμενοι εμπορευόμενοι και καλλιεργητές της γης. Σιγά-σιγά πολλοί διέθεταν μόνιμα καταστήματα
και ως χονδρέμποροι έστελναν τα εμπορεύματα σε άλλες πόλεις. Ολόκληρο σχεδόν το εμπόριο της Ουγγαρίας είχε
περιέλθει στα χέρια των Ελλήνων γι’ αυτό το εθνικό όνομα Görög (Γκέρεγκ) δεν σήμαινε μόνο τον Έλληνα αλλά και
τον έμπορο. Για τις υπηρεσίες τους
πολλοί απόδημοι πολιτογραφημένοι ως Ούγγροι πήραν τους τίτλους ευγενείας του
Φον και του Κόμη.
Το 1790 οι Έλληνες της Πέστης έκτισαν
δική τους εκκλησία στην οποία γίνεται Θεία Λειτουργία στην Ελληνική γλώσσα, την
Κοίμηση της Θεοτόκου, και η οποία εγκαινιάστηκε τον επόμενο χρόνο από τον
Έλληνα ορθόδοξο επίσκοπο Βούδας Διονύσιο Παπαγιαννούση ο οποίος καταγόταν από
την Κοζάνη. Σήμερα ο ελληνικός αυτός
ορθόδοξος ναός ανήκει στην πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας.
Η Βουδαπέστη μια από τις ωραιότερες
πόλεις της Ευρώπης. Φθάσαμε στον προορισμό μας. Η έκπληξη της επόμενης ημέρας,
η γνωριμία μας με τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Ελληνικής καταγωγής κ. Γεώργιο
Κουκουμτζή, άνθρωπο επιτυχημένο, πρόεδρο της Ελληνικής μειονότητας στην
Ουγγαρία, με πολλά ενδιαφέροντα και πολλές αγωνίες, για την πρόοδο της
Ελληνικής κοινότητας αλλά και της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας η οποία
υπάγεται και εκπροσωπεί το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και το σεβάσμιο γέροντα
και πατριάρχη του γένους τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
Η γνωριμία μας με τον κ. Γεώργιο
Κουκουμτζή ήταν και η αιτία να γνωρίσουμε την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία της
Ουγγαρίας, εφόσον, ο ίδιος ειδοποίησε τον αρχιερατικό επίτροπο Ουγγαρίας
Πρωτοπρεσβύτερο π. Ιωσήφ Καλότα ο οποίος και μας επισκέφθηκε και έτσι μάθαμε,
πληροφορηθήκαμε για την ορθόδοξη Ελληνική παρουσία στην Ουγγαρία.
Άνθρωπος με απόλυτο σεβασμό στις αρχές
που διέπουν την ορθοδοξία με ζήλο και προσπάθεια για τα δικαιώματα των
ορθόδοξων Ελλήνων μας διηγήθηκε την ιστορία και τους αγώνες τους και βέβαια
προθυμοποιήθηκε για την ξενάγησή μας στην περιοχή της δικαιοδοσίας του και στην
ενορία που εφημερεύει στο Ελληνικό χωριό Μπελογιάννης. Επίσης γνωρίσαμε τον
εκδότη του ελληνικού περιοδικού «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ».
Με ξεναγό τον προθυμότατο κ. Νικόλα
Προδρομίτη πήγαμε στα αξιοθέατα της πόλεως της Βουδαπέστης τα οποία και τους
εξέπληξαν, επίσης στο νησί επί του Δουνάβεως
ποταμού Μαργαρίτα αλλά και στα γραφεία της Ελληνικής μειονότητας
απέναντι από το Ουγγαρέζικο Κοινοβούλιο όπου βρήκαν Έλληνες εργαζόμενους και
βέβαια το εντός του χώρου ιδιοκτησίας της ελληνικής μειονότητας ελληνικό σχολείο. Η ξενάγηση είχε επίσκεψη στο Κοινοβούλιο όπου
και είδαμε το «Στέμμα» του Αγίου Στεφάνου.
Τέλος δε, είχαμε την χαρά να
επισκεφθούμε το χωριό Μπελογιάννης, ένα μικρό χωριό με περίπου 1200 κατοίκους
(900 Ούγγρους και 300 Έλληνες) 60χλμ. Από την Βουδαπέστη που κτίστηκε το 1950
από Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες του Εμφύλιου πολέμου με την στήριξη της τότε
Σοσιαλιστικής Ουγγαρίας. Σήμερα υπάρχει
δήμαρχος Έλληνας παρά την αναλογία 3:1.
Εκεί συναντήσαμε ανθρώπους που διψούν για την διατήρηση των προγονικών
τους ριζών και που κρατούν την ελληνικότητα τους για να επιβιώσουν.
Το 1996 κτίστηκε η ελληνορθόδοξη βυζαντινή
εκκλησία επ’ ονόματι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και του Αγίου ενδόξου
Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου όπου και προσκυνήσαμε τεμάχιο του ιερού του
λειψάνου. Το πρώτο κτίσμα που μας
υποδέχεται στο χωριό είναι ο συγκεκριμένος ιερός ναός στον οποίο στην επέτειο
των 50 ετών από την ίδρυση του χωριού που το επισκέφθηκε λειτούργησε ο
Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Στο χωριό μας υποδέχτηκε ο δήμαρχος ελληνικής
καταγωγής και βέβαια επισκεφθήκαμε το ελληνικό σχολείο όπου διδάσκουν δάσκαλοι
από την Ελλάδα. Στην σκέψη μας αμέσως ήρθαν θέματα προώθησης και στήριξης του
ελληνισμού της διασποράς.
Στήριξη των Ελλήνων που ζουν στη
Βουδαπέστη και βέβαια ιδιαίτερα σε ότι αφορά την εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων.
Άμεση επικοινωνία με εκπροσώπους της
ελληνικής ομογένειας και της προέδρου των Ορθοδόξων Ελλήνων για συνεργασία και
αποστολή ομάδων παιδιών στις κατασκηνώσεις της Μητροπόλεώς μας στα
Καλάβρυτα.
Φεύγοντας από το χωριό με τη συνοδεία
του Ελληνικής καταγωγής πάρεδρου αποχαιρετίσαμε και την ορθόδοξη βυζαντινή
εκκλησία επιστρέφοντας στη βάση μας για την προετοιμασία της επιστροφής στη
πατρίδα.
Τα συναισθήματα των ημερών ανάμεικτα,
χαράς, αγωνίας και κρυφής ικανοποίησης.
Χαράς γιατί γνωρίσαμε τους Έλληνες και την Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία
που δεν γνωρίζαμε ότι εκπροσωπείται στην παραδουνάβιο αυτή χώρα.
Αγωνίας, για το γεγονός της εξέλιξης
της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας στους δύσκολους αυτούς καιρούς που διανύουμε
και ιδιαίτερα εκεί λόγω και των άλλων χριστιανικών δογμάτων.
Και κρυφής ικανοποίησης για το γεγονός
του τι κατάφεραν και δημιούργησαν οι Έλληνες μετανάστες μέσα στον χρόνο και
όπου βρέθηκαν.
Αρχιμ. Καλλίνικος Πουλής
Ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως