"ΛΟΓΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ"
Μέρος 5ον
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Μέσα στο πνευματικό κλίμα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής συνεχίζουμε την παρουσίαση του έργου του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού «Λόγος Πνευματικός» και σας προσφέρουμε το πέμπτο μέρος του που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει στον πνευματικό αγώνα αυτής της αγωνιστικής περιόδου κάθε χριστιανό.
Δ΄ Κυριακή των Νηστειών, 29 Μαρτίου 2009
---------------------------------------------------
Και ο αδελφός είπε:
- Σε παρακαλώ, γέροντα, θέλω να μάθω πως η αγάπη ημερεύει τον θυμό.
Και αποκρίθηκε ο γέροντας:
- Επειδή η αγάπη συμπεριλαμβάνει το έλεος και την ευεργεσία προς τον πλησίον, την μακροθυμία σε αυτόν και το να υπομένει όσα έρχονται από αυτόν, καθώς πολλές φορές είπαμε. Αφού αυτά ανήκουν στην αγάπη, καταπραΰνουν αυτόν που έχει θυμό.
Και ο αδελφός είπε:
- Δεν είναι καθόλου άξια περιφρονήσεως τα έργα της και μακάριος όποιος μπόρεσε να την αποκτήσει. Εγώ, πραγματικά, βρίσκομαι μακρυά από αυτή. Σε παρακαλώ ακόμα, γέροντα, να μου πεις, τι σημαίνει το να μακροθυμείς.
* *
Και απεκκρίθηκε ο γέροντας.
- Το να καρτερείς υπομονετικά στους πειρασμούς και στις θλίψεις, το ν’ αναμένεις το τέλος του πειρασμού και να μη θυμώνεις απερίσκεπτα ή να μην έχεις λογισμούς απρεπείς για ένα θεοσεβούμενο, όπως λέγει η Γραφή. «Έως καιρού ανθέξεται μακρόθυμος και ύστερον αναδώσει αυτώ ευφροσύνην · έως καιρού κρύψει τους λόγους αυτού · και χείλη πολλών εκδιηγήσεται σύνεσιν αυτού» (Εκκλ. 1, 29-30).
* *
Αυτά, λοιπόν, είναι τα γνωρίσματα της μακροθυμίας. Εκτός από αυτά, και το να θεωρείς τον έαυτόν σου αίτιο του πειρασμού, είναι χαρακτηριστικό της μακροθυμίας. Ίσως να συμβαίνει και αυτό · επειδή τα περισσότερα απ’ όσα μας συμβαίνουν μας παρουσιάζονται για να μας παιδαγωγήσουν, ή για εξάλειψη περασμένων αμαρτιών, ή για διόρθωση της τωρινής αμέλειας, ή για ανακοπή μελλοντικών αμαρτημάτων. Αυτός, λοιπόν που συλλογίζεται ότι για ένα από αυτά του συμβαίνει ο πειρασμός, δεν αγανακτεί που ταλαιπωρείται, μάλιστα δε συνειδητοποιεί και τις αμαρτίες του. Ούτε κατακρίνει αυτόν με τον οποίο έρχεται ο πειρασμός, γιατί είτε με αυτόν, είτε με τον άλλο, τελικά θα το έπινε το ποτήρι των Θείων κριμάτων. Αντίθετα, αποβλέπει στον Θεό και τον ευχαριστεί που τα έφερε έτσι τα πράγματα και κατηγορεί τον εαυτό του και δέχεται την παιδαγώγηση πρόθυμα, όπως ο Δαβίδ από τον Σεμέϊ, και όπως ο Ιώβ από την γυναίκα του. Ο άφρων ζητάει πολλές φορές να ελεηθεί από τον Θεό. Έρχεται δε το έλεος και δεν το δέχεται, επειδή δεν ήλθε όπως ήθελε εκείνος, αλλά όπως ο γιατρός των ψυχών εθεώρησε πιο συμφέρον. Γι’ αυτό και δεν προσέχει και ταράζεται και πότε θυμωμένος μάχεται με τους ανθρώπους, πότε βλασφημεί τον ίδιο τον Θεό. Έτσι και την αχαριστία του φανερώνει και την παιδαγώγηση δεν εκμεταλλεύεται.
* *
Και ο αδελφός είπε:
- Καλά είπες, γέροντα, αλλά σε παρακαλώ πες μου και αυτό, πως η εγκράτεια μαραίνει την επιθυμία.
Και αποκρίθηκε ο γέροντας:
- Επειδή με αυτή απέχουμε απ’ όλα όσα δεν ικανοποιούν την ανάγκη, αλλά γεννούν ηδονή, και αυτή κάμνει να μη μετέχουμε σε τίποτε, εκτός από τ’ αναγκαία για την ζωή. Αυτή δεν επιδιώκει τα ευχάριστα, αλλά τα ωφέλιμα. Βάζει ένα μέτρο στην ανάγκη του φαγητού και του πιοτού. Δεν επιτρέπει στο σώμα περιττή υγρότητα. Έτσι συντηρεί τη ζωή του σώματος και το φυλάει ανενόχλητο από την ορμή της συνουσίας. Με αυτό τον τρόπο, λοιπόν, η εγκράτεια μαραίνει την επιθυμία. Η δε ηδονή, και ο κορεσμός από φαγητά και πιοτά, θερμαίνει την γαστέρα και αναφλογίζει την όρεξη για αισχρές επιθυμίες και υποκινεί όλο το ζώο για την παράνομη σχέση. Τότε γίνονται οι οφθαλμοί αναιδείς, τα χέρια αχαλίνωτα, η γλώσσα λέγει ελκυστικά λόγια και το αυτί δέχεται ματαιολογίες. Ο νους καταφρονεί τον Θεό και η ψυχή κατά την διάνοια εργάζεται την μοιχεία και οδηγεί το σώμα στην αμαρτία.