ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
Πως μπορεί να γνωρίσει κάποιος εάν εργάζεται με την μη εμπιστοσύνη στον εαυτό του και με την ολοκληρωτική ελπίδα στον Θεό. (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ´)
Πολλές φορές νομίζουν μερικοί αυθάδεις ότι δεν έχουν κανένα θάρρος στον εαυτό τους και ότι όλη τους την ελπίδα και πεποίθησι, την έχουν στον Θεό· όμως δεν είναι έτσι· και γι αὐτὸ βεβαιώνονται από το αποτέλεσμα που έρχεται σε αυτούς από τον ξεπεσμό τους, όταν συμβή. Γιατί αν ίσως αυτοί λυπούνται στον ξεπεσμό τους και, κατά κάποιο τρόπο, απελπίζονται και νομίζουν ότι μπορούν στο εξής να κάνουν καλό, αυτό είναι σίγουρο σημείο, ότι και προ του ξεπεσμού τους πίστευαν στον εαυτό τους και όχι στον Θεό. Και εάν η λύπη και η απελπισία τους είναι μεγάλη, είναι ολοφάνερο ότι και πολύ πίστευαν στον εαυτό τους και λίγο στο Θεό, γιατί όποιος δεν εμπιστεύεται πολύ στον εαυτό του και ελπίζει στο Θεό, όταν ξεπέσει, δεν απορεί τόσο πολύ, ούτε λυπάται υπερβολικά, εφόσον γνωρίζει, ότι αυτό του συμβαίνει για την αδυναμία του εαυτού του και για την λίγη ελπίδα που έχει στον Θεό μάλιστα τότε απιστεί περισσότερο στον εαυτό του και με περισσότερη ταπείνωσι ελπίζει στο Θεό και μισώντας περισσότερο από κάθε άλλον τα άτακτα πάθη, που είναι η αιτία του ξεπεσμού του, με ένα μεγάλο πόνο ήσυχο και ειρηνικό, για τη λύπη του Θεού, αποκτά βέβαια την απιστία στον εαυτό του, καταδιώκει όμως τους εχθρούς του μέχρι θανάτου με μεγαλύτερη γενναιότητα και αποφασιστικότητα.
Αυτά που είπα, επιθυμώ να τα σκεφθούν μερικοί, που νομίζουν πως είναι ενάρετοι και πνευματικοί, οι οποίοι, όταν πέσουν σε κανένα ελάττωμα, δεν μπορούν, ούτε θέλουν να ειρηνεύσουν και μερικές φορές θέλοντας να ελευθερωθούν από την πολλή λύπη και την ενόχλησι, που τους συμβαίνει από την αγάπη του εαυτού τους, τρέχουν αμέσως γι αὐτὸ και μόνο στον πνευματικό πατέρα, στον οποίον έπρεπε κυρίως να πηγαίνουν για να ξεπλυθούν από την μόλυνσι της αμαρτίας και να λάβουν δύναμι κατά του εαυτού τους, με το αγιώτατο μυστήριο της μετανοίας και της εξομολογήσεως.
*********
Το λάθος που κάνουν πολλοί νομίζοντας ως αρετή την μικροψυχία. (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε´)
Σχετικά με αυτό, βρίσκονται σε πλάνη πολλοί, όσοι νομίζουν για αρετή την ολιγοψυχία και την υπερβολική λύπη που τους συνοδεύει ύστερα από την αμαρτία, μη γνωρίζοντας ότι αυτή προέρχεται από κρυφή υπερηφάνεια και πρόληψι, που έχουν κάνει θεμέλια πάνω στην ελπίδα και στο θάρρος που έχουν στο εαυτό τους και στις δυνάμεις τους. Γιατί αυτοί, υπολογίζοντας τον εαυτό τους ότι είναι κάτι, κατά κάποιον τρόπο, ξεθάρρεψαν πολύ, και βλέποντας με την δοκιμή της πτώσεως, ότι δεν έχουν καμμία δύναμι, ταράζονται και απορούν, σαν για κανένα πράγμα καινούργιο και ολιγοψυχούν βλέποντας πεσμένο στη γη εκείνο στο οποίο βασίσθηκαν (δηλαδή τον εαυτόν τους), πάνω στον οποίο είχαν αποθέσει το θάρρος και την ελπίδα τους. Αυτό όμως δεν γίνεται και στον ταπεινό, ο οποίος μόνο στο Θεό έχει την ελπίδα και το θάρρος του, χωρίς να έχη καμία ελπίδα στον εαυτό του. Γι αὐτό, όταν πέση σε κάθε είδους σφάλμα, αν και αισθάνεται πόνο και λύπη, με όλο τούτο δεν ταράσσεται, ούτε απορεί. Γιατί ξέρει ότι αυτό του συνέβη από την αθλιότητα και την αδυναμία του εαυτού του, η οποία γνωρίζεται πολύ καλά με το φως της αλήθειας.
*********
Άλλες εμπειρίες, μέσα από τις οποίες αποκτάται η απιστία στον εαυτό μας και η εμπιστοσύνη και το θάρρος στο Θεό. (ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ´)
Επειδή όλη η δύναμις με την οποία νικώνται οι εχθροί μας, γεννιέται από την μη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και από την ελπίδα στο Θεό, είναι ανάγκη να προμηθευθής αδελφέ μου, από τις ειδήσεις αυτές, για να αποκτήσης την δύναμι αυτή, με την βοήθεια του Θεού, γνώριζε λοιπόν με βεβαιότητα, ότι, ούτε όλα τα προτερήματα, είτε φυσικά είναι, είτα αποκτημένα, ούτε όλα τα χαρίσματα που δίνονται δωρεάν, ούτε η γνώσις όλη της θείας Γραφής, ούτε το πως εργαστήκαμε πολλά χρόνια το Θεό και συνηθίσαμε στην εργασία του· όλα αυτά, δεν θα μας κάνουν να εκπληρώσουμε το θείο του θέλημα, αν και σε κάθε καλό θεάρεστο, που θα πρέπει να κάνουμε και σε κάθε κίνδυνο, που πρέπει να αποφύγουμε και σε κάθε σταυρό που πρέπει να σηκώσουμε κατά το θέλημά του, αν, λέω, δεν ανυψώση την καρδιά μας μια ξεχωριστή βοήθεια του Θεού και δεν μας δυναμώση για να τα εκτελέσουμε, καθώς είπε ο Κύριος «χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε» (Ιωάν. 15,15). Ώστε, εμείς πρέπει σε όλη μας τη ζωή και σε όλες τις ημέρες και ώρες και στιγμές, να έχουμε αυτή την αποφασιστική γνώμη, ότι με κανένα τρόπο και κανένα λογισμό, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να εμπιστευθούμε και να ελπίσουμε στον εαυτό μας.
Για την στο Θεό ελπίδα, κοντά σ ἐκεῖνα που σου είπα στο γ´ κεφάλαιο, γνώριζε, ότι δεν είναι άλλο ευκολώτερο στο Θεό, όσον το να νικήσης τους εχθρούς σου, τόσο τους λίγους, όσο και τους πολλούς· τόσο τους παλιούς και ανδρείους, όσο και τους νέους και αδυνάτους. Λοιπόν, μία ψυχή, ας είναι φορτωμένη από αμαρτίες, ας έχη όλα τα ελαττώματα του κόσμου· ας είναι μολυσμένη, όσο μπορεί να φαντασθή κάποιος, ας δοκίμασε όσο θέλησε και όσο μπόρεσε να μεταχειρισθή κάθε μέσο και αγώνα, για να αφήση την αμαρτία και να κάνη το καλό και δεν μπόρεσε ποτέ να αποκτήση κανένα μικρό μερίδιο καλού, μάλιστα να προχωρά ακόμη πιο βαθειά στο κακό, όμως, με όλα αυτά, δεν πρέπει να σταματήση ποτέ, να ελπίζη στον Θεό, ούτε πρέπει να εγκαταλείψη ποτέ τα όπλα και τους αγώνες τους πνευματικούς, αλλά πρέπει να πολεμάει πάντα ανδρειωμένα. Γιατί, πρέπει να γνωρίζης ότι σε αυτό τον αόρατο πόλεμο δεν χάνει όποιος δεν παύσει ποτέ από του να πολεμά και να ελπίζη στον Θεό, του οποίου η βοήθεια, δεν λείπει ποτέ από τους πολεμιστές του, μολονότι και μερικές φορές επιτρέπει να μένουν πληγωμένοι· ας πολεμεί λοιπόν ο καθένας, διότι σ αὐτὸν τον πόλεμο στηρίζεται το παν. Και το ιατρικό είναι έτοιμο και δραστικό, για να δοθή στους πολεμιστές, που γυρεύουν τον Θεό και την βοήθειά του, με σταθερή ελπίδα. Γιατί σε καιρό που αυτοί δεν το ελπίζουν, θα εξαφανισθούν οι εχθροί τους όπως έχει γραφή, «έχασε την πολεμική του δύναμι ο μαχητής της Βαβυλώνος» (Ιερ. 51,30).
ΚΕΦΑΛΑΙΑ Δ', Ε', ΣΤ'- Ἀπόδοση στὴ νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
ΠΗΓΗ:
ΠΗΓΗ:
Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ "ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΒΑΣΕΙΣ" ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝΑρχιμ. Χρυσόστομος Μυλωνάς
Πρεσβύτερος Βασίλειος Γιαννακόπουλος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ-ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
Πρεσβύτερος Βασίλειος Νικολόπουλος
Πρεσβυτέρα Νικολίτσα Γκοτσοπούλου
ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ
Πρωτ. Βασίλειος Πετρόπουλος